Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam – Đỗ Tất Lợi
Cây Chẹo trang 316 tải bản PDF tại đây.
Còn gọi là Chẹo Tía, Hoàng Khởi, Peo, Sui Deng, Nhân Khởi, Cây Cơi.
Tên khoa học Engelhardtia chrysolepis Hance (Engelhardtia wallichiana Lindi).
Thuộc họ Hồ đào Juglandaceae.
Mô tả cây
Chẹo là một cây nhỡ cao chừng 8m cảnh và cuống lá thường mềm yếu. Lá kép lông chim nhẫn thường gồm 2 đến 5 đòi lá chét hình trứng dài, dai, có cuống, lá chét phía trên dài hơn, phiến lá chét dài 5-15mm. Hoa đực mọc thành hình đuôi sóc, mọc từ cành của năm trước, hoa không cuống hay gần như không cuống, cụm hoa cái cũng mọc thành hình đuôi sóc ở phía trên hoa đực. Hoa có cuống. Quả mọc thành bóng dài chừng 25cm. Hạt được bao bọc bởi lá bắc có 3 thùy
Phân bố
Cây chẹo mọc hoang khắp các vùng rừng núi nước ta cả Trung Bộ và Bắc Bộ. Còn mọc ở Malaysia, Lào, miền tây nam Trung Quốc.
Thành phần hóa học
Chưa thấy có tài liệu nghiên cứu. Chỉ mới biết lá và vỏ có chất độc đối với cá.
Công dụng
Nhân dân một vài vùng dùng vỏ và lá cây này giã nát cho vào nước suối đã ngăn để duốc cá.
Nhân dân Trung Quốc cũng dùng lá để duốc cá.
