Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam – Đỗ Tất Lợi
Tơ Mành trang 560-561 tải bản PDF tại đây.
Còn có tên là mạng nhện, dây chỉ.
Tên khoa học Hiptage madablota Gaertn, (Hiptage benghalensis (1.) Kurz.).
Thuộc họ Măng rô Malpighiaceae.
Mô tả cây
Tơ mành là một loại cây mọc thành bụi có cành vươn dài, dựa vào cây khác, có lông mịn. Lá mọc đối, hình thuôn dài, phiến lá dài 9-10cm, rộng 2.5-5cm, hai mặt đều có lông, gốc gân chính có hai hạch, cuống lá dài 5-6mm. Hoa trắng, mọc thành chùm ở kẽ lá. Quả có ba cánh nhẵn hơi có lông. Thân và lá khi bẻ ra có những sợi mành như chỉ (do đó có tên tơ mành hay dây chỉ, hay mạng nhện).
Phân bố, thu hái và chế biến
Cây mọc hoang dại ở khắp miền rừng núi nước ta. Mùa quả vào tháng 9-11.
Người ta dùng thân và lá tươi, thu hái quanh nām.
Thành phần hoá học
Theo Gorter (1920. Bull. Jard. Bot. Buitenzorg, ser. 3,2: 187) trong vỏ cây tơ mành có một chất glucozit gọi là hiptagin. Khi tác dụng chất kiềm loãng hay axit lên, hiptagin sẽ giải phóng axit xyanhydric.
Công dụng và liều dùng
Nhân dân Việt Nam thường dùng lá tơ mành tươi giã nát đắp lên vết thương, vết thương gẫy xương, không có liều lượng (dùng ngoài).
Nhân dân Ấn Độ dùng lá tươi làm thuốc diệt côn trùng và dùng ngoài chữa những bệnh ngoài da.
