Axit α-linolenic (ALA, 18:3n-3) là một axit cacboxylic trong thành phần chứa 18 nguyên tử cacbon và đi kèm ba liên kết đôi cis. Nó là một axit béo thiết yếu với cơ thể con người và có vai trò tiềm năng trong điều trị các bệnh về tim mạch.
Tầm quan trọng và sự chuyển hóa của Axit α-linolenic
ALA chỉ có thể được hấp thụ từ thực phẩm và sau đó được chuyển hóa thành axit eicosapentaenoic và axit docosahexaenoic trong cơ thể.
Quá trình chuyển đổi này tương đối hạn chế và bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như liều lượng, giới tính, bệnh tật.
Nghiên cứu dược lý cho thấy ALA có tác dụng chống hội chứng chuyển hóa, chống ung thư, chống viêm, chống oxy hóa, chống béo phì, bảo vệ thần kinh và điều hòa các đặc tính của hệ vi khuẩn đường ruột.
Có nhiều nghiên cứu nhất chứng minh ALA có tác dụng chống hội chứng chuyển hóa, bao gồm các nghiên cứu thực nghiệm và thử nghiệm lâm sàng.
Hiệu quả điều trị của ALA sẽ bị ảnh hưởng bởi liều lượng.
Vai trò tiềm năng của Axit α-linolenic trong điều trị các bệnh lý về tim mạch
Chế độ ăn giàu axit béo n-3, đặc biệt là axit alpha-linolenic, làm giảm tỷ lệ tử vong do tim.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng axit alpha linolenic ngăn ngừa rung tâm thất là nguyên nhân chính gây tử vong do tim.
Các nghiên cứu trên chuột cho thấy axit alpha-linolenic có thể hiệu quả hơn trong việc ngăn ngừa rung tâm thất so với axit eicosapentaenoic và docosahexaenoic.
Hơn nữa, axit alpha-linolenic là axit béo chính làm giảm sự tổng hợp tiểu cầu, đây là một bước quan trọng trong quá trình tạo huyết khối, tức là nhồi máu cơ tim và đột quỵ không gây tử vong.
Đã có tiến hành kiểm tra mối liên quan giữa lượng axit alpha-linolenic trong chế độ ăn uống được đánh giá thông qua bảng câu hỏi cập nhật về tần suất thực phẩm và nguy cơ mắc SCD, CHD gây tử vong khác và nhồi máu cơ tim không gây tử vong (MI) trong số 76.763 phụ nữ tham gia Nghiên cứu Sức khỏe Y tá được miễn phí khỏi bệnh ung thư và hoàn thành bảng câu hỏi về chế độ ăn uống lúc ban đầu vào năm 1984. Trong suốt 18 năm theo dõi, chúng tôi đã xác định được 206 SCD, 641 trường hợp tử vong do CHD khác và 1604 trường hợp MI không tử vong. Sau khi kiểm soát các yếu tố nguy cơ mạch vành và các axit béo khác, bao gồm axit béo n-3 chuỗi dài, lượng axit alpha-linolenic hấp thụ có tỷ lệ nghịch với nguy cơ SCD (P cho xu hướng, 0,02) nhưng không liên quan đến nguy cơ mắc các bệnh khác. CHD gây tử vong hoặc MI không gây tử vong. So với phụ nữ ở nhóm ngũ phân vị thấp nhất hấp thụ axit alpha-linolenic, những người ở 2 nhóm cao nhất có rủi ro SCD thấp hơn từ 38% đến 40%. Mối quan hệ nghịch đảo này với nguy cơ SCD là tuyến tính và vẫn có ý nghĩa ngay cả ở những phụ nữ có lượng axit béo n-3 chuỗi dài cao.
Những dữ liệu tiến cứu này cho thấy rằng việc tăng lượng axit alpha-linolenic trong chế độ ăn uống có thể làm giảm nguy cơ mắc SCD nhưng không làm giảm các loại CHD gây tử vong hoặc MI không gây tử vong khác ở phụ nữ. Tính đặc hiệu của mối liên hệ giữa axit alpha-linolenic và SCD ủng hộ giả thuyết rằng các axit béo n-3 này có thể có đặc tính chống loạn nhịp.
Nguồn thực phẩm và khuyến nghị dinh dưỡng về Axit α-linolenic
Các nguồn dinh dưỡng bao gồm hạt lanh và dầu hạt lanh, dầu hạt cải, đậu nành và dầu đậu nành, hạt bí ngô và dầu bí ngô, quả óc chó và dầu quả óc chó.
Bằng chứng mạnh mẽ ủng hộ tác dụng có lợi của axit alpha-linolenic và các nguồn thực phẩm của nó nên được kết hợp vào chế độ ăn uống cân bằng để phòng ngừa các bệnh tim mạch.
Lượng khuyến cáo hàng ngày là 2 g với tỷ lệ 5/1 đối với axit linoleic/alpha-linolenic.
Tài liệu tham khảo
- Tác giả Kyu-Bong Kim, Yoon A Nam, Hyung Sik Kim, A Wallace Hayes, Byung-Mu Lee (Đăng ngày 21 tháng 5 năm 2014). α-Linolenic acid: nutraceutical, pharmacological and toxicological evaluation, Pubmed. Truy cập ngày 17 tháng 04 năm 2023.
- Tác giả Qianghua Yuan, Fan Xie, Wei Huang, Mei Hu, Qilu Yan, Zemou Chen, Yan Zheng, Li Liu (Đăng ngày 22 tháng 9 năm 2021). The review of alpha-linolenic acid: Sources, metabolism, and pharmacology, Pubmed. Truy cập ngày 17 tháng 04 năm 2023.
- Dược sĩ Thu trang (Ngày cập nhật 17 tháng 4 năm 2023). Α-LINOLENIC ACID (ALA), Trung Tâm Thuốc Central Pharmacy. Truy cập ngày 17 tháng 04 năm 2023.
