Thông tin thuốc Gabapentin – thuốc điều trị đau dây thần kinh

Thuốc Gabapentin là thuốc gì?

Dược lý và cơ chế tác dụng của Gabapentin

Gabapentin là thuốc để điều trị co giật nhờ tác dụng chống co thắt và làm giãn cơ. Gabapentin đã được sử dụng trong điều tra cơ bản và lâm sàng trong vài thập kỷ qua. Ban đầu, nghiên cứu tập trung vào điều trị bệnh động kinh. Sau đó, nó được khám phá để điều trị các bệnh khác như các vấn đề về kiểm soát hành vi và các bệnh về sức khỏe tâm thần, xơ cứng teo cơ bên, giảm đau, lo lắng, đau dây thần kinh, hội chứng chân không yên, rối loạn lưỡng cực và các rối loạn khác.

Cơ chế tác dụng

Gabapentin là thuốc chống co giật làm giảm dẫn truyền qua synap bằng cách giảm các kênh Ca 2+ và Na + kiểm soát điện áp trước synap. Bên cạnh đó, gabapentin làm giảm quá trình xuất bào và giải phóng chất dẫn truyền thần kinh từ các đầu mút trước khớp thần kinh. Mặt khác, một dòng nghiên cứu khác đã báo cáo rằng gabapentin làm giảm sự hình thành các khớp thần kinh kích thích bằng cách tác động lên tiểu đơn vị α2–δ1 của các kênh canxi. Bên cạnh đó, nghiên cứu bổ sung đã chỉ ra rằng gabapentin có ái lực đặc hiệu với tiểu đơn vị α2–δ1, ái lực thấp hơn với tiểu đơn vị α2–δ2 và không có ái lực với tiểu đơn vị α2–δ3.

Dược động học

Hấp thu: Khả dụng sinh học đường uống lớn hơn 90%, không phụ thuộc vào liều lượng. Nói chung, bệnh nhân đạt được nồng độ huyết tương ở trạng thái ổn định trong vòng 24 đến 48 giờ. Không có ảnh hưởng đáng kể về mặt lâm sàng khi dùng cùng với thức ăn cũng như mức độ hấp thu hoặc thải trừ.

Phân bố: Gabapentin rất ưa mỡ nhưng không gắn kết với protein huyết tương, cho thấy dược động học tuyến tính và không cho thấy bất kỳ sự gắn kết đáng kể nào với protein hoặc chuyển hóa ở gan. Gabapentin vào được máu não.

Chuyển hóa: Ở gan.

Thải trừ: Gabapentin đào thải ở thận. Thời gian bán thải Gabapentin là 6,5 giờ.

Công dụng và chỉ định của Gabapentin

Gabapentin là một loại thuốc chống co giật được phát hiện lần đầu tiên. Gabapentin giúp chống co thắt và làm giãn hệ thống cơ. Hiện tại, gabapentin đã được FDA chấp thuận cho: Đau dây thần kinh sau zona Liệu pháp bổ trợ trong điều trị động kinh cục bộ.

Đau dây thần kinh sau zona.

Hội chứng chân không yên (RLS) vừa đến nặng.

• Nó cũng có công dụng ngoài nhãn hiệu đối với đau thần kinh, đau cơ xơ hóa, rối loạn lưỡng cực, bốc hỏa sau mãn kinh,…
• Trong một nghiên cứu hồi cứu, có đối chứng với giả dược, điều tra tác động của gabapentin trên khoảng 700 bệnh nhân mắc chứng rối loạn co giật cục bộ dai dẳng, đã có sự cải thiện sức khỏe tổng thể. Hiệu quả đã thúc đẩy một cuộc điều tra có kiểm soát về thuốc trong điều kiện tâm thần ban đầu.
• Một lợi ích quan trọng của gabapentin là không có tương tác với valproate, lithium và carbamazepine. Ngoài ra, gabapentin có tác dụng phụ nhỏ.

Gabapentin trong cai rượu

• Lần đầu tiên, DSM-V bao gồm các hướng dẫn chẩn đoán tình trạng nghiện rượu. Có nhiều tình trạng nghiêm trọng do hoặc bị ảnh hưởng bởi việc nghiện rượu, bao gồm loét dạ dày, các vấn đề về gan, tăng nguy cơ mắc bệnh tim và bệnh thần kinh. Các nhà nghiên cứu đánh giá rằng 3,8% số ca tử vong trên toàn thế giới là do tác động trực tiếp hoặc gián tiếp của việc lạm dụng rượu.
• Mặc dù cơ chế hoạt động của gabapentin thường được hiểu rõ, nhưng nó dường như là một lựa chọn dược lý hợp lý để điều trị các vấn đề liên quan đến hệ thống thụ thể GABA. Gabapentin là một loại thuốc an toàn, sẵn có và hiệu quả để điều trị rối loạn sử dụng rượu, đặc biệt cho giai đoạn cai nghiện duy trì. Một nghiên cứu được công bố vào năm 2015 cho thấy cơ sở bằng chứng về việc sử dụng gabapentin trong điều trị cai nghiện và nghiện rượu. Gabapentin cũng đã chứng minh được lợi ích thống kê khi được sử dụng làm liệu pháp bổ trợ cho naltrexone (thuốc điều trị rối loạn sử dụng rượu được FDA chấp thuận).
• Đối với gabapentin, không giống như disulfiram và naltrexone, không cần điều chỉnh liều ở gan. Gabapentin cũng có thể được sử dụng ở những bệnh nhân có chức năng thận dưới 20 mg/dl (mặc dù cần điều chỉnh liều lượng).
• Một nghiên cứu mù đôi đã điều tra việc sử dụng gabapentin lên đến 1200 mg mỗi ngày so với giả dược trong rối loạn sử dụng rượu. Nghiên cứu gợi ý rằng gabapentin có thể hiệu quả nhất sau khi bắt đầu cai rượu như một biện pháp để duy trì việc cai rượu và nó có thể hiệu quả nhất ở những bệnh nhân có tiền sử các triệu chứng cai rượu nghiêm trọng hơn. Một nghiên cứu khác đã kiểm tra việc sử dụng tới 1200 mg gabapentin so với benzodiazepine lorazepam; các nhà nghiên cứu nhận thấy gabapentin vượt trội hơn lorazepam trong điều trị bệnh nhân ngoại trú cai rượu vừa phải. Kết quả này được đo lường bằng khả năng uống rượu thấp hơn và giảm triệu chứng cai rượu vượt trội nhưng tương tự về mặt lâm sàng.

Gabapentin trong điều trị lo âu và trầm cảm

• Gabapentin đôi khi được kê đơn ngoài hướng dẫn cho bệnh nhân rối loạn lưỡng cực để giảm mức độ lo lắng hoặc rối loạn lo âu. Các bác sĩ lâm sàng cũng đã sử dụng nó cho những bệnh nhân lo lắng và trầm cảm.
• Gabapentin trong đau thần kinh không do động kinh như đau thần kinh sau zona
  FDA đã phê duyệt gabapentin để kiểm soát chứng đau dây thần kinh sau zona ở người lớn. Gần đây, gabapentin đã được đánh giá có hệ thống trong việc kiểm soát bệnh thần kinh do tiểu đường. Hơn nữa, các phép đo khác về tâm trạng, trầm cảm, tức giận-thù địch, mệt mỏi và hoạt động thể chất, được quản lý hiệu quả hơn với gabapentin so với giả dược.
  Đồng thời, Backonja đã xem xét tác dụng của gabapentin ở 165 bệnh nhân mắc bệnh thần kinh do tiểu đường và cho thấy kết quả là khả năng giảm đau ở nhóm gabapentin cao hơn (được đo bằng thang đo Likert 11 điểm) so với nhóm giả dược. Và kết quả rất đáng kể sau 2 tuần bắt đầu điều trị và duy trì đáng kể trong suốt 8 tuần nghiên cứu. Người bệnh thấy cải thiện chất lượng sống. Thuốc này được dung nạp tốt ở 67% bệnh nhân dùng liều tối đa hàng ngày là 3600mg.

Gabapentin trong rối loạn vận động

• Gabapentin có hiệu quả đối với nhiều chứng rối loạn vận động, ví dụ, bệnh xơ cứng teo cơ một bên (ALS), bệnh parkinson và chứng run vô căn. Các quần thể nghiên cứu không lớn bằng các nhóm đau thần kinh và nghiên cứu có thể được coi là ngày.

Chống chỉ định của Gabapentin

Một số nghiên cứu lâm sàng đã cảnh báo về việc sử dụng gabapentin trong các tình trạng như nhược cơ và các vấn đề về rung giật cơ; gabapentin có thể gây ra các triệu chứng tương tự như bệnh nhược cơ (điểm yếu ở mắt–mặt–cơ nhai, mệt mỏi,…). Ngoài ra, một nghiên cứu cơ bản trên chuột đã báo cáo rằng loài gặm nhấm mắc bệnh nhược cơ do thực nghiệm gây ra đã trải qua những thay đổi trong phản ứng điện sinh lý sau khi điều trị bằng gabapentin. Một nghiên cứu lâm sàng khác cho thấy rằng gabapentin có thể gây ra hoặc làm trầm trọng thêm chứng giật cơ.

Liều dùng và cách dùng của Gabapentin

Liều dùng của Gabapentin

Liều khởi đầu: 300mg/ngày, tăng dần lên 3 lần/ngày, tối đa 4800mg.

Đối với Co giật một phần

• 300-1200mg x 3 lần/ngày bằng đường uống.
• Tối đa: 3600 mg mỗi ngày .

Đối với đau dây thần kinh sau Herpetic

• 300-600mg x 3 lần/ngày.
• Tối đa: 1800 mg mỗi ngày.

Đối với đau thần kinh

• 300 đến 1200 mg 3 lần mỗi ngày bằng đường uống
• Tối đa: 3600 mg mỗi ngày

Đối với chứng đau cơ xơ hóa

• 400 đến 800 mg 3 lần mỗi ngày bằng đường uống
• Tối đa: 2400 mg mỗi ngày

Liều lượng thận

Điều chỉnh liều lượng và tần suất.

• Độ thanh thải creatinine từ 30 đến 60: 200 đến 700 mg hai lần mỗi ngày.
• Độ thanh thải creatinin từ 16 đến 29: 200 đến 700 mg một lần mỗi ngày.
• Độ thanh thải creatinin 15: 100 đến 300mg một lần mỗi ngày.
• Độ thanh thải creatinin dưới 15: 125 đến 350 mg dưới dạng thực phẩm bổ sung.

Cách dùng của Gabapentin

Thuốc dùng đường uống.

Liều đầu nên uống buổi tối.

Thông thường, hiệu quả rõ ràng trong tuần đầu tiên điều trị nhưng đôi khi mất khoảng một tháng để cải thiện đáng kể.

Giảm liều trong hơn bảy ngày để ngừng thuốc.

Tác dụng không mong muốn của Gabapentin

Phản ứng nghiêm trọng

• Tự tử.
• Trầm cảm.
• Hội chứng Steven-Johnson.
• Phù mạch.
• Hồng ban đa dạng.
• Sốc phản vệ.
• Tiêu cơ vân.
• Rút tiền co giật hoặc các triệu chứng cai nghiện khi dừng đột ngột.

Phản ứng phổ biến hơn

• Mất điều hòa.

• Chóng mặt.
• Mệt mỏi.
• Rung giật nhãn cầu.
• Phù ngoại vi.
• Buồn ngủ.
• Sốt.
• Thù địch và tăng vận động (nhi khoa).
• Buồn nôn và ói mửa.
• Sự rung chuyển.
• Suy nhược.
• Song thị.
• Bệnh tiêu chảy.
• Xerostomia.
• Sự nhiễm trùng.
• Nhược thị.
• Đau đầu.
• Táo bón.
• Tăng cân.
• Suy nghĩ bất thường.
• Mất trí nhớ.
• Đau lưng.
• Liệt dương.
• Trầm cảm.

Tương tác thuốc của Gabapentin

Một nghiên cứu trên chuột đã báo cáo tình trạng suy giảm khả năng vận động do tương tác giữa gabapentin và losartan.

Một nghiên cứu khác trên chuột báo cáo sự gián đoạn hiệu suất vận động (dựa trên thử nghiệm ống khói) do tương tác giữa gabapentin và axit ethacrynic (thuốc lợi tiểu).

Tương tác giữa gabapentin và morphin, và gây ra thêm các tác dụng phụ. Sự tương tác này gây ra tình trạng buồn ngủ, múa giật, mất phương hướng không gian, ảo giác thị giác và một đợt rối loạn tâm thần. Những người tình nguyện sử dụng kết hợp gabapentin và morphin cho thấy số lượng tác dụng phụ cao hơn so với những đối tượng khác chỉ sử dụng một trong hai loại thuốc, nhưng xu hướng này không đạt đến mức đáng kể; các tác dụng phụ rõ rệt nhất được quan sát thấy trong nghiên cứu này là buồn ngủ, chóng mặt và buồn nôn.

Đặc tính chống co giật của gabapentin có thể bị thay đổi do tương tác với các thuốc khác. Ví dụ, sự kết hợp với cafein khiến gabapentin giảm tác dụng. Hơn nữa, caffein có thể làm giảm ngưỡng co giật điện, trước đây được tăng cường bởi gabapentin với liều 200 mg/kg; sự gia tăng ngưỡng gây ra bởi một liều gabapentin khác (23,1 mg/kg) chỉ có thể giảm bớt khi sử dụng caffein mãn tính. Ngoài ra, một nghiên cứu khác trên chuột cho thấy việc sử dụng caffein cấp tính hoặc mãn tính (0,12–0,24 mmol/kg) làm giảm khả năng bảo vệ của gabapentin. Những nghiên cứu này cùng nhau đề xuất việc theo dõi chặt chẽ hơn lượng caffeine của bệnh nhân động kinh.

Carvedilol (một chất đối kháng thụ thể beta-adreno) cũng có thể tương tác với gabapentin, làm tăng hoạt tính chống co giật của gabapentin.

Hiệu quả chống co giật của gabapentin giảm sau khi kết hợp với thuốc chống trầm cảm, sertraline.

Sự kết hợp giữa gabapentin và tramadol liều thấp hơn có thể làm giảm cảm giác đau một cách hiệp đồng; hơn nữa, tác dụng giảm đau này phụ thuộc vào liều lượng khi dùng tại chỗ, tiêm vào tủy sống hoặc uống. Trên thực tế, sự kết hợp này có thể đảo ngược cảm giác buồn ngủ do formalin gây ra, và nó có thể hữu ích trong điều trị lâm sàng chứng đau do viêm.

Tương tác hiệp đồng giữa gabapentin và metamizol trong thử nghiệm dùng formalin cho chuột; đặc biệt, việc uống cả hai loại thuốc phụ thuộc vào liều lượng làm giảm hành vi nao núng trong giai đoạn thứ hai của thử nghiệm chính thức; điều này gợi ý khám phá thêm sự kết hợp của gabapentin và metamizol để giảm đau do viêm ở người.

Tương tác giữa gabapentin và một số thuốc chống động kinh. Một trong những tác dụng của mefloquine trong hệ thần kinh là ngăn chặn các khớp thần kinh khoảng cách. Tuy nhiên, vì nghiên cứu phenytoin được trích dẫn là một nghiên cứu trường hợp lâm sàng đơn lẻ (một nam 26 tuổi), độ tin cậy của nó là rời rạc.

Cimetidine làm giảm 12% độ thanh thải của gabapentin bằng cách giảm tốc độ lọc cầu thận của nó (để tham khảo, cimetidin là chất đối kháng thụ thể histamin H2, chất làm giảm sản xuất axit dạ dày và là ứng cử viên điều trị bổ trợ để điều trị giai đoạn đầu của bệnh Lyme.

Tương tác với gabapentin là naproxen (thuốc chống viêm không steroid không chọn lọc và sevelamer (thuốc làm giảm nồng độ axit uric huyết thanh ở bệnh nhân chạy thận nhân tạo.

Để tham khảo, tương tác giữa sevelamer và gabapentin là vừa phải, và hậu quả chính là giảm tác dụng của gabapentin.

Thận trọng khi sử dụng Gabapentin

Kiểm tra nồng độ creatinine trước, trong khi dùng thuốc. Thông báo cho bệnh nhân và sàng lọc trầm cảm, thay đổi hành vi và ý định tự tử.

Dùng đúng hướng dẫn.

Cách bảo quản Gabapentin

Gabapentin bảo quản ở nơi khô ráo. Thuốc cần để xa tầm tay trẻ, tránh những nơi quá nắng nóng tốt nhất nên để nhiệt độ phòng. Với dạng viên uống Gabapentin cần để nhiệt độ 15-30 độ. Với dạng dung dịch để nhiệt đổ 2-8 độ, trong ngăn mát tủ lạnh và cần đậy kín nắp sau khi uống.

Giải đáp các thắc mắc về Gabapentin

Hiệu quả Gabapentin trong các chứng đau thần kinh ở người lớn

30 người tham gia và loại trừ ba nghiên cứu đã bao gồm trước đó (126 người tham gia). Tổng cộng, 37 nghiên cứu đã cung cấp thông tin về 5914 người tham gia.

Hầu hết các nghiên cứu sử dụng gabapentin đường uống hoặc gabapentin encarbil với liều 1200 mg hoặc hơn mỗi ngày trong các tình trạng đau thần kinh khác nhau, chủ yếu là đau dây thần kinh sau zona và đau thần kinh do tiểu đường. Thời gian nghiên cứu thường là bốn đến 12 tuần. Nguy cơ sai lệch cao xảy ra chủ yếu do kích thước nhỏ (đặc biệt là trong các nghiên cứu chéo) và việc xử lý dữ liệu sau khi rút khỏi nghiên cứu. Trong chứng đau dây thần kinh sau zona, nhiều người tham gia hơn (32%) có lợi ích đáng kể (giảm đau ít nhất 50% hoặc PGIC rất cải thiện nhiều) với gabapentin ở liều 1200 mg mỗi ngày hoặc nhiều hơn so với giả dược.Nhiều người tham gia hơn (46%) có lợi ích vừa phải (giảm đau ít nhất 30% hoặc PGIC được cải thiện nhiều hoặc rất nhiều) với gabapentin ở liều 1200 mg mỗi ngày hoặc nhiều hơn so với giả dược. rong bệnh thần kinh do tiểu đường gây đau đớn, nhiều người tham gia hơn (38%) đã nhận được lợi ích đáng kể. Nhiều người tham gia hơn (52%) có lợi ích vừa phải (giảm đau ít nhất 30% hoặc PGIC được cải thiện nhiều hoặc rất nhiều) với gabapentin ở liều 1200 mg mỗi ngày hoặc nhiều hơn so với giả dược.Những người tham gia gặp phải ít nhất một tác dụng phụ phổ biến hơn khi dùng gabapentin (63%) so với giả dược (49%).

Kết luận: Gabapentin ở liều 1800mg đến 3600 mg mỗi ngày (1200mg đến 3600 mg gabapentin encarbil) có thể giúp giảm đau ở mức độ tốt cho một số người bị đau dây thần kinh sau zona và bệnh thần kinh ngoại biên do tiểu đường. Bằng chứng cho các loại đau thần kinh khác là rất hạn chế. Kết quả giảm ít nhất 50% cường độ đau được bệnh nhân coi là kết quả điều trị hữu ích và việc đạt được mức độ giảm đau này có liên quan đến những tác động có lợi quan trọng đối với rối loạn giấc ngủ, mệt mỏi và trầm cảm, cũng như chất lượng cuộc sống. cuộc sống, chức năng và công việc.

Phụ nữ có thai, cho con bú có dùng được Gabapentin không?

Gabapentin thường không được khuyên dùng trong thai kỳ vì không có đủ thông tin về việc liệu nó có an toàn cho em bé của bạn hay không. Tuy nhiên, từ một lượng nhỏ thông tin có sẵn, không có bằng chứng rõ ràng nào cho thấy nó có hại. Nếu bạn đang cố gắng mang thai hoặc đã mang thai trong khi dùng gabapentin, bạn nên dùng liều cao axit folic (5mg mỗi ngày). Bạn có thể nhận được điều này từ bác sĩ hoặc nữ hộ sinh của bạn. Lý tưởng nhất là bạn sẽ dùng axit folic liều cao trong 3 tháng trước khi bắt đầu có ý định mang thai và trong 12 tuần đầu tiên của thai kỳ. Đừng lo lắng nếu bạn chưa dùng thuốc trước khi mang thai, nhưng hãy bắt đầu dùng thuốc càng sớm càng tốt ngay khi bạn biết mình có thai.

Nói chuyện với bác sĩ của bạn về những lợi ích và rủi ro khi dùng Gabapentin cho con bú.

Chỉ dùng khi bác sĩ chỉ định.

Các dạng bào chế phổ biến của Gabapentin

Gabapentin hiện nay chủ yếu dùng đường uống với các dạng bào chế gồm:

Viên nén, viên nén bao phim: Với hàm lượng 800mg, 600mg.

Viên nang: Hàm lượng 400mg, 300mg, 100mg.

Dạng viên nang và viên nén dùng nhanh, người lớn có thê thuận tiện để mang theo đi xa, phù hợp cho người bận rộn.

Dung dịch uống: Hàm lượng 250mg/5ml. Dung dịch phù hợp với trẻ và những người đang ở trạng thái khó khăn khi nuốt, người cao tuổi, người không nuốt được cả viên thuốc.

Biệt dược gốc của Gabapentin là: Thuốc Neurontin 300mg Pfizer, Gabarone, Gralise, Horizant.

Các thuốc khác chứa Gabapentin hiện nay được sử dụng phổ biến như: Thuốc Savi Gabapentin 300, Gabantin 300,Gabapentin 400mg,…

Tài liệu tham khảo

1, Tác giả Rama Yasaei; Shravan Katta; Abdolreza Saadabadi (Ngày đăng 19 tháng 12 năm 2022). Gabapentin, Pubmed. Truy cập ngày 22 tháng 3 năm 2023
2, Tác giả Gabriel C Quintero (Ngày đăng 9 tháng 2 năm 2017). Review about gabapentin misuse, interactions, contraindications and side effects, Pubmed. Truy cập ngày 22 tháng 3 năm 2023
3, Tác giả Philip J Wiffen, Sheena Derry, Rae F Bell, Andrew Sc Rice, Thomas Rudolf Tölle, Tudor Phillips, R Andrew Moore (Ngày đăng 9 tháng 6 năm 2017). Gabapentin for chronic neuropathic pain in adults, Pubmed. Truy cập ngày 22 tháng 3 năm 2023