Dược lý và cơ chế tác dụng của Ezetimibe
Dược lực học
Ezetimibe làm giảm mức LDL-C từ 13 đến 20% và ức chế hấp thu Cholesterol ở ruột.
Thử nghiệm nghiên cứu khoa học cho thấy việc hạ lipid máu bằng sự kết hợp của Ezetimibe với Statin ở bệnh nhân mắc hội chứng mạch vành sau cấp tính làm cải thiện đáng kể kết quả tim mạch.
Ezetimibe không ảnh hưởng đáng kể đến các vitamin tan trong chất béo, bao gồm vitamin A, D và E.
Cơ chế hoạt động Ezetimibe
Cholesterol được tổng hợp ở gan hoặc có thể hấp thu qua đường tiêu hóa. Ezetimibe ức chế tổng hợp cholesterol ở ruột non qua chất trung gian vận chuyển Sterol Niemann-Pick C1-Like-1 (NPC1L1).
Sự giảm Cholesterol làm giảm vận chuyển chất này qua gan, từ đó tăng thải cholesterol ra khỏi máu đồng thời giảm dự trữ cholesterol ở gan.
Từ đó sẽ làm giảm cholesterol toàn phần, chất béo trung tính và cholesterol LDL và tăng cholesterol HDL.
Dược động học
Hấp thu: Sau khi uống, Ezetimibe liên hợp thành Ezetimibe-Glucuronide có hoạt tính dược lý. nồng độ trung bình trong huyết tương đạt được trong vòng 4-12 giờ và đạt đỉnh sau 1-2 sau khi uống.Dung thức ăn với Ezetimibe không làm ảnh hưởng tới sự hấp thu.
Phân bố: Ezetimibe liên kết với protein huyết tương khá mạnh hơn 90%.
Chuyển hóa: Ezetimibe chuyển hóa nhanh thành Ezetimibe-Glucuronide và được chuyển hóa bởi enzym CYP450 nhưng điều này cũng không làm ảnh hưởng đến dược động học của các thuốc khác vì nó nhanh chóng được liên hợp và bài tiết qua mật ở dạng Glucuronide.
Thải trừ: Thời gian bán thời: 22 giờ. Ezetimibe được bài tiết chủ yếu qua phân và Ezetimibe-Glucuronide được bài tiết qua nước tiểu.
Công dụng và chỉ định của Ezetimibe
Ezetimibe được chỉ định trong điều trị rối loạn mỡ máu. Ezetimibe đã được FDA chấp thuận chỉ định này vào năm 2002.
Chỉ định giảm Cholesterol toàn phần Lipoprotein tỷ trọng thấp (LDL), Apolipoprotein B (apo B) và lipoprotein không tỷ trọng cao (HDL) ở bệnh nhân tăng lipid máu nguyên phát,
Chỉ định trong tăng lipid máu hỗn hợp, tăng cholesterol máu gia đình (HoFH) và đồng hợp tử.
Ezetimibe có thể đơn trị liệu hoặc kết hợp với Fenofibrate hoặc với chất ức chế Hydroxymethylglutaryl coenzym A(HMG-CoA) reductase như Simvastatin, Atorvastatin…
Chỉ định Ezetimibe kết hợp với Rosuvastatin ở bệnh nhân mắc rối loạn lipid máu hỗn hợp hoặc nguyên phát và tăng cholesterol máu gia đình đồng hợp tử.
Phòng ngừa tiên phát và thứ phát ở bệnh nhân không đạt mục tiêu LDL bằng Statin đơn trị liệu.
Hỗ trợ phòng ngừa và cải thiện các vấn đề về tim mạch cùng với biến cố về tim mạch.
Chống chỉ định của Ezetimibe
Không dùng thuốc cho bệnh nhân mẫn cảm với Ezetimibe.
Bệnh nhân có bệnh về gan hoặc có tăng Transaminase huyết thanh không rõ nguyên nhân..
Chống chỉ định với phụ nữ mang thai và cho con bú khi kết hợp với HMG-CoA
Liều dùng và cách dùng của Ezetimibe
Liều dùng
Liều khuyến cáo: 10mg/ngày.
Cách dùng
Sử dụng thuốc một ngày 1 lần có thể hoặc không cùng với bữa ăn.
Cần kết hợp cùng với chế độ ăn kiêng ít dầu mỡ và duy trì chế độ này trước khi sử dụng thuốc và kéo dài trong suốt quá trình điều trị.
Có thể uống kết hợp cùng với Statin hoặc Fibrat, khuyến cáo nên dùng thuốc ít nhất 2 giờ trước hoặc 4 giờ sau khi dùng chất cô lập axit mật.
Khuyến cáo nên xét nghiệm chức năng gan và theo dõi LFT trong quá trình điều trị.
Tác dụng không mong muốn của Ezetimibe
Tác dụng phổ biến: Đau đầu, sổ mũi, khó chịu.
Ít phổ biến: Đau lưng, tiêu chảy, đau khớp, đau nhức cơ thể.
Phản ứng quá mẫn, phù mạch và sốc phản vệ cùng đã được báo cáo với Ezetimibe.
Tương tác thuốc của Ezetimibe
Cyclosporin: Khi kết hợp cần theo dõi nồng độ cyclosporin vì cyclosporin có thể gây ra suy thạn nặng.
Thận trọng khi sử dụng Ezetimibe
Thận trọng với biến chứng trên cơ khi kết hợp sử dụng với Statin.
Cần theo dõi độc tính trên gan do có thể có biểu hiện ở dạng tế bào hoặc gây ứ mật.
Với bệnh nhân suy thận: Không cần hiệu chỉnh liều đối với bệnh nhân này. Tuy nhiên cần theo dõi biến chứng cơ và thận trọng khi sử dụng Statin với Ezetimibe trên bệnh nhân suy thận vừa và nặng.
Bệnh nhân suy gan: Không khuyến cáo sử dụng cho bệnh nhân có suy gan từ vừa đến nặng.
Phụ nữ mang thai: Thuốc Ezetimibe có thể gây dị tật thai nhi bẩm sinh. Không khuyến cáo sử dụng trên nhóm đối tượng này.
Phụ nữ cho con bú: Không khuyến cáo sử dụng cho phụ nữ cho con bú do chưa có nghiên cứu về tính an toàn và thuốc có đi vào sữa mẹ hay không.
Cách bảo quản Ezetimibe
Bảo quản nơi khô ráo thoáng mát, tránh ánh sáng trực tiếp từ mặt trời.
Một số bào chế phổ biến của Ezetimibe
Ezetimibe có tên biệt dược gốc là Ezetrol. Ngoài ra trên thị trường, Ezetimibe có cả dạng đơn hoạt chất và dạng phối hợp.
Ở dạng đơn chất, Ezetimibe có ở dạng viên nén 10mg.
Dạng phối hợp, Ezetimibe có kết hơp cùng với Statin như Atorvastatin, Rosuvastatin, Simvastatin.
Dưới đây là một số hình ảnh của sản phẩm chứa Ezetimibe.
Tài liệu tham khảo
Tác giả: Omeed Sizar ; Ali Nassereddin ; Raja Talati (cập nhật ngày 5 tháng 2 năm 2023), Ezetimibe, PubMed. Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2023.
