Thông tin thuốc Amoxicillin – thuốc kháng sinh nhóm beta-lactam

Amoxicillin là thuốc gì?

Lịch sử ra đời

Amoxicillin ban đầu được Hoa Kỳ chấp thuận vào năm 1974.

Mô tả hoạt chất Amoxicillin

CTCT: C16H19N3O5S.

Hình cấu tạo và đặc điểm cấu tạo: Amoxicillin là một Penicillin với vị trí 6 trên vòng penam chính là nhóm 2-amino-2-(4-hydroxyphenyl)acetamido.

Trạng thái: Chất rắn màu trắng nhạt, vị đắng, điểm sôi ở 743,2 độ và điểm chảy ở 194 độ.

​

Tác dụng của thuốc Amoxicillin

Dược lực học

Amoxicillin là một dẫn xuất penicillin bán tổng hợp. Amoxicillin là một loại kháng sinh beta-lactam có hoạt tính chống lại cầu khuẩn gram dương, bao gồm cả liên cầu khuẩn, tụ cầu khuẩn và các loài enterococcal không kháng penicillin bằng cách ức chế sinh tổng hợp và sửa chữa thành mucopeptid của vi khuẩn. Nó có hoạt tính chống lại một số sinh vật gram âm, sinh vật kỵ khí gram dương và sinh vật kỵ khí gram âm. Amoxicillin cũng được sử dụng để điều trị nhiễm trùng Helicobacter pylori và cho thấy hoạt động chống lại một số xoắn khuẩn.

Amoxicillin có một số ưu điểm vượt trội so với các aminopenicilin khác, chẳng hạn như: hấp thu tốt hơn từ đường ruột, khả năng đạt được nồng độ hiệu quả tại vị trí tác dụng tốt hơn và khả năng thâm nhập vào thành tế bào của vi sinh vật Gram âm nhanh hơn.S. pneumonia và H. không sinh β-lactamase. Amoxicillin hầu hết là thuốc kháng sinh phổ biến được kê đơn cho trẻ em. Kháng sinh Amoxicillin thường phối hợp với Acid Clavulanic với hàm lượng: Amoxicillin 500mg + Acid Clavulanic 62,5mg, Amoxicillin 500mg + Acid Clavulanic 125mg, Amoxicillin 875mg + Acid Clavulanic 125mg.

Cơ chế tác dụng

Amoxicillin là một loại penicillin bán tổng hợp hoạt động bằng cách ức chế quá trình tổng hợp thành tế bào vi khuẩn. Nó nhạy cảm với penicillate và có hiệu quả chống lại các vi sinh vật gram dương và vi sinh vật gram âm nhưng không hoạt động đối với các sinh vật sản xuất beta-lactamase. Amoxicillin cho thấy tác dụng diệt khuẩn (tiêu diệt vi sinh vật) đối với các sinh vật nhạy cảm (vi khuẩn không thể phát triển khi có thuốc) trong giai đoạn nhân lên tích cực của chúng. Phương thức hoạt động của Amoxicillin tương tự như ampicillin, và do đó nó hoạt động bằng cách ngăn chặn sự tổng hợp mucopeptid (một loại protein chịu trách nhiệm cho sự phát triển của vi khuẩn) có trong thành tế bào, từ đó dẫn đến cái chết của vi khuẩn.

Dược động học

Xét dược động học của Amoxicillin theo đường uống như sau:

Hấp thu: Thuốc hấp thu tốt qua đường tiêu hóa, không bị tác động của acid dịch vị. Thức ăn không ảnh hưởng đến sự hấp thu của thuốc.

Phân bố: Phân bố khắp các mô và dịch trong cơ thể, qua được màng não chỉ khi màng não bị viêm.

Chuyển hóa: Hoạt chất được chuyển hóa 1 phần thành chất acid penicilloic. Chất acid penicilloic sau khi được sản sinh ra sẽ không có tác dụng kháng khuẩn.

Thải trừ: Con đường thải trừ chính qua đường nước tiểu, thời gian bán thải khoảng 1 giờ. Trên đối tượng bệnh nhân bị suy thận, trẻ sơ sinh hoặc người già, thời gian bán thải của thuốc kéo dài hơn.

Chỉ định – Chống chỉ định của Amoxicillin

Chỉ định

Công dụng của thuốc Amoxicillin để điều trị:

• Nhiễm trùng da, cấu trúc da.
• Nhiễm trùng tai, mũi, họng.
• Nhiễm trùng hô hấp dưới.
• Nhiễm trùng sinh dục.
• Lậu cấp không biến chứng.
• Viêm phổi mắc phải tại cộng đồng, một bệnh về đường hô hấp do vi khuẩn, có thể là một bệnh nhiễm trùng cơ hội (OI) của HIV.
• Bệnh than (ngoài nhãn).
• Viêm nội tâm mạc nhiễm trùng (ngoài nhãn).
• Bệnh Lyme (ngoài nhãn hiệu).
• Sử dụng Amoxicillin trong trường hợp không bị nhiễm vi khuẩn hoặc để điều trị dự phòng dẫn đến sự phát triển của vi khuẩn kháng thuốc.

Chống chỉ định

Người bệnh bạch cầu đơn nhân nhiễm trùng.

Người bệnh mẫn cảm với Amoxicillin.

Người mẫn cảm với Beta-lactame.

Một cân nhắc quan trọng là xác định xem phát ban dị ứng của bệnh nhân là phản ứng quá mẫn loại I hay loại IV. Đôi khi, bệnh nhân sẽ báo cáo về tình trạng dị ứng Amoxicillin ở trẻ em, trên thực tế, đây là phản ứng quá mẫn qua trung gian loại IV, thường trong bối cảnh bệnh bạch cầu đơn nhân nhiễm trùng; đây không phải là chống chỉ định cho lặp lại Amoxicillin. Tuy nhiên, phản ứng quá mẫn qua trung gian loại 1 là chống chỉ định vì việc tiếp xúc lặp lại khiến bệnh nhân có nguy cơ bị sốc phản vệ. Thử nghiệm da đã được phê duyệt để giúp hỗ trợ quá mẫn cảm với penicillin. Các báo cáo cho thấy nguy cơ xảy ra phản ứng dị ứng ở bệnh nhân có xét nghiệm da dương tính là khoảng 4%. Ngược lại, test da âm tính có độ nhạy tương đối cao trong việc loại trừ phản ứng quá mẫn loại I.

Liều dùng – Cách dùng của Amoxicillin

Liều dùng thuốc Amoxicillin 250mg, 500mg và nhiều hàm lượng khác cho người lớn, trẻ em

Người suy thận:

Cách dùng của Amoxicillin

Dạng viên uống: Uống nguyên cả viên với nước, chia đều số lần, cách nhau ít nhất 4h. Viên thuốc chứa hoạt chất Amoxicillin có thể ở nhiều dạng bào chế: viên nén, viên nang hoặc dạng cốm, dạng bột (dùng cho trẻ em). Tùy từng dạng bào chế sẽ có hướng dẫn sử dụng khác nhau, người dùng cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng.

Trong trường hợp hỗn dịch, lắc kỹ trước khi sử dụng để thuốc có thể được trộn với sữa công thức và nước. Để làm ướt bột, thêm khoảng 1/3 lượng nước cần thiết (theo hướng dẫn) để pha và lắc đều.

Nó có thể được trộn (sau khi lắc kỹ) và dùng với sữa công thức, sữa, nước, nước ép trái cây, rượu gừng hoặc đồ uống lạnh khác nếu được dùng ở dạng hỗn dịch. Việc quản lý nên diễn ra ngay sau khi trộn. Bệnh nhân không được nghiền nát viên nén Giải phóng kéo dài và nên dùng thuốc trong vòng 1 giờ sau khi ăn xong. Amoxicillin đôi khi được ưa chuộng hơn penicillin ở trẻ em vì mùi vị của nó.

Hướng dẫn pha thuốc:

• Tiêm tĩnh mạch: Hòa 500mg bột với 10ml nước vô trùng để thu được 10,4ml.
• Truyền tĩnh mạch: Pha loãng với dung dịch đã có sẵn để tạo thành 50ml.
• Tiêm bắp: Hòa bột 500mg với 2,5ml nước vô trùng để thu được 2,9ml.
• Lắc lọ thuốc mạnh.
• Dùng trong nửa giờ sau khi pha.

Tác dụng không mong muốn của Amoxicillin

Các tác dụng phụ sau đây có thể xảy ra nhưng không phải ai cũng gặp phải.

Dừng thuốc và đến gặp bác sĩ ngay nếu bạn có các triệu chứng sau:

• Phản ứng dị ứng (ban ngứa, ban đỏ, sưng mặt/môi/lưỡi, khó thở..), có thể dẫn đến tử vong.
• Phát ban hoặc có các nốt đỏ, tròn, phẳng trên bề mặt da hoặc có bầm tím da, có thể do viêm thành mạch máu do phản ứng dị ứng.
• Phản ứng dị ứng muộn có thể xảy ra 7-12 ngày sau khi sử dụng thuốc, với một số dấu hiệu như ban đỏ, sốt, đau khớp, sưng hạch bạch huyết nhất là ở dưới cánh tay.
• Phản ứng trên da: ban màu đỏ tím trên da đặc biệt là trong lòng bàn tay hoặc lòng bàn chân, ban sưng ở niêm mạc miệng. mắt và bộ phận sinh dục; sốt, mệt mỏi.
• Sốt, lạnh, đau họng hoặc các dấu hiệu khác của nhiễm khuẩn hoặc dễ bị bầm tím không rõ nguyên nhân.

Các tác dụng phụ khác:

• Thường gặp (tỷ lệ gặp 1/10 người): phát ban da, mệt mỏi, buồn nôn, tiêu chảy.
• Ít gặp (tỷ lệ gặp 1/100 người): nôn.
• Hiếm gặp (tỷ lệ gặp 1/10000 người): nhiễm nấm (nấm âm đạo, hoặc ở các nếp da), các vấn đề về thận, co giật, chóng mặt, tặng động, xuất hiện tinh thể trong nước tiểu (nước tiểu đục), lưỡi có thể chuyển màu đỏ, nâu hoặc đen, giảm số lượng tế bào máu như giảm hồng cầu gây thiếu máu dẫn đến các triệu chứng như mệt mỏi, đau đầu, thở dốc, xanh xao và vàng da, giảm số lượng bạch cầu, tăng thời gian đông máu, có thể có chảy máu cam.

Tương tác thuốc của Amoxicillin

Amoxicillin dạng bột qua dung dịch tiêm, truyền gặp tương kỵ với:

• Nhũ tương lipid IV.
• Các sản phẩm máu.
• Aminoglycoside.
• Dịch truyền chứa Bicarbonate hoặc Dextran.
• Chất lỏng có protein khác.

Thận trọng khi sử dụng Amoxicillin

Ở một bệnh nhân đang điều trị ngắn hạn Amoxicillin, không có thông số theo dõi phòng thí nghiệm cụ thể nào được đề xuất. Tuy nhiên, trong thời gian dùng thuốc kéo dài, chẳng hạn như đối với bệnh viêm tủy xương, điều cần thiết là phải theo dõi định kỳ chức năng gan, thận và chức năng huyết học trong suốt quá trình điều trị.

Hiện tại không có lịch dùng thuốc cho bệnh nhân suy thận ở trẻ em và nhi khoa. Amoxicillin trong thai kỳ: Không có nghiên cứu nào được thực hiện trên phụ nữ mang thai, vì vậy không có bằng chứng rõ ràng về việc sử dụng Amoxicillin ở phụ nữ mang thai. Các nghiên cứu chỉ được thực hiện trên chuột cống và chuột nhắt; do đó nó không thể giống con người; do đó, Amoxicillin có thể được dùng cho phụ nữ mang thai nếu cần.

Amoxicillin ở người cao tuổi (>65 tuổi): Bệnh nhân cao tuổi cần được theo dõi chức năng thận khi dùng Amoxicillin.

Ở một bệnh nhân đang điều trị ngắn hạn Amoxicillin, không có thông số theo dõi phòng thí nghiệm cụ thể nào được đề xuất. Tuy nhiên, trong thời gian dùng thuốc kéo dài, chẳng hạn như đối với bệnh viêm tủy xương, điều cần thiết là phải theo dõi định kỳ chức năng gan, thận và chức năng huyết học trong suốt quá trình điều trị.

Amoxicillin dùng thận trọng cho:

• Phụ nữ mang thai.
• Người bệnh dị ứng.
• Người tiền sử động kinh.
• Phụ nữ cho con bú.
• Người suy gan, thận.
• Người giảm lượng nước tiểu.
• Người bệnh bạch cầu bạch huyết,
• Trẻ nhỏ.
• Người rối loạn màng não.
• Người bệnh động kinh.

Thời gian dùng Amoxicillin nên:

Theo dõi định kỳ:

• Huyết học.
• Chức năng gan, thận.
• Cân bằng điện giải.
• Tiến hành xét nghiệm nuôi cấy.
• Đánh giá tình trạng nhiễm trùng.

Các dấu hiệu:

• Tiêu chảy.
• Nhiễm trùng cơ hội.
• Triệu chứng sốc phản vệ.

Cách xử trí khi quên liều, quá liều

Xử trí quên liều

Nếu quên 1 liều, uống ngay khi có thể. Nếu nhớ ra lúc gần với thời gian uống liều tiếp theo, bỏ qua liều đã quên, uống liều tiếp theo như bình thường, không gấp đôi liều để bù liều đã quên.

Xử trí quá liều

Có thể bạn sẽ có các dấu hiệu như mệt mỏi, tiêu chảy hoặc có xuất hiện tinh thể trong nước tiểu (nước tiểu đục), hoặc có vấn đề trong tiểu tiện. Bạn cần thông báo với cán bộ y tế để được xử lý kịp thời, lúc đi nhớ mang theo vỉ thuốc.

Nghiên cứu ảnh hưởng của liều lượng Amoxicillin và thời gian điều trị đối với nhu cầu tái điều trị bằng kháng sinh ở trẻ em bị viêm phổi mắc phải tại cộng đồng

Mục tiêu: Để xác định liệu Amoxicillin liều thấp có tốt hơn liều cao hơn hay không và liệu điều trị 3 ngày có tốt hơn liệu pháp 7 ngày hay không.

Thiết kế, bối cảnh và đối tượng tham gia: Thử nghiệm không thua kém đa trung tâm, ngẫu nhiên, 2 × 2 thu nhận 824 trẻ em, từ 6 tháng tuổi trở lên, mắc viêm phổi mắc phải tại cộng đồng được chẩn đoán lâm sàng, được điều trị bằng Amoxicillin khi xuất viện từ khoa cấp cứu và khu điều trị nội trú của 28 bệnh viện ở Vương quốc Anh và Vương quốc Anh. 1 tại Ireland từ tháng 2 năm 2017 đến tháng 4 năm 2019, với lần thử nghiệm cuối cùng vào ngày 21 tháng 5 năm 2019.

Can thiệp: Trẻ em được chọn ngẫu nhiên 1:1 để nhận Amoxicillin đường uống với liều thấp hơn (35-50 mg/kg/ngày; n = 410) hoặc liều cao hơn (70-90 mg/kg/ngày; n = 404), trong một thời gian ngắn hơn (3 ngày; n = 413) hoặc thời gian dài hơn (7 ngày; n = 401).
Kết quả chính và biện pháp: Kết quả chính là điều trị lại bằng kháng sinh được chỉ định lâm sàng đối với nhiễm trùng đường hô hấp trong vòng 28 ngày sau khi phân nhóm ngẫu nhiên. Biên độ không thua kém là 8%. Các kết quả phụ bao gồm mức độ nghiêm trọng/thời gian kéo dài của 9 triệu chứng viêm phổi mắc phải tại cộng đồng do cha mẹ báo cáo, 3 tác dụng phụ liên quan đến kháng sinh và kiểu hình kháng thuốc ở các chủng Streptococcus pneumoniae phân lập.

Kết quả: Trong số 824 người tham gia được chọn ngẫu nhiên vào 1 trong 4 nhóm, 814 người nhận được ít nhất 1 liều thuốc thử nghiệm (tuổi [IQR] trung bình, 2,5 tuổi [1,6-2,7]; 421 [52%] nam và 393 [48%] nữ), và kết quả chính đã có sẵn cho 789 (97%). Đối với liều thấp hơn so với liều cao hơn, kết quả chính xảy ra ở 12,6% với liều thấp hơn so với 12,4% với liều cao hơn (chênh lệch, 0,2% [KTC 95% 1 phía -∞ đến 4,0%]) và 12,5% với 3 ngày điều trị so với 12,5% với điều trị 7 ngày (chênh lệch, 0,1% [KTC 95% 1 phía -∞ đến 3,9]). Cả hai nhóm đều thể hiện sự không thua kém khi không có tương tác đáng kể giữa liều lượng và thời gian (P = 0,63). Trong số 14 tiêu chí phụ được xác định trước, sự khác biệt đáng kể duy nhất là thời gian điều trị ho trong 3 ngày so với 7 ngày (trung bình 12 ngày so với 10 ngày; tỷ lệ nguy cơ [HR], 1,2 [95% CI, 1,0 đến 1,4]; P = . 04) và rối loạn giấc ngủ do ho (trung vị, 4 ngày so với 4 ngày; HR, 1,2 [95% CI, 1,0 đến 1,4]; P = 0,03). Trong nhóm trẻ em bị viêm phổi mắc phải tại cộng đồng nặng, tiêu chí chính xảy ra ở 17,3% trẻ dùng liều thấp hơn so với 13,5% trẻ dùng liều cao hơn (chênh lệch, 3,8% [KTC 95% một bên, -∞ đến 10%]; P giá trị cho tương tác = 0,18) và trong 16,0% với điều trị 3 ngày so với 14,8% với điều trị 7 ngày (chênh lệch, 1,2% [KTC 95% 1 phía, -∞ đến 7,4%]; Giá trị P cho tương tác = . 73). 2% [KTC 95% 1 mặt, -∞ đến 7,4%]; Giá trị P cho tương tác = .73). 2% [KTC 95% 1 mặt, -∞ đến 7,4%]; Giá trị P cho tương tác = .73).

Kết luận và mức độ liên quan: Trong số trẻ em mắc viêm phổi mắc phải tại cộng đồng được xuất viện từ khoa cấp cứu hoặc bệnh viện (trong vòng 48 giờ), Amoxicillin uống ngoại trú liều thấp không kém hơn liều cao hơn, và thời gian 3 ngày không thua kém 7 ngày, xét về nhu cầu điều trị lại kháng sinh. Tuy nhiên, mức độ nghiêm trọng của bệnh, bối cảnh điều trị, thuốc kháng sinh đã sử dụng trước đó và khả năng chấp nhận của giới hạn không thua kém cần được xem xét khi giải thích các phát hiện.

Các dạng bào chế phổ biến của Amoxicillin

​Các thuốc chứa Amoxicillin

Amoxicillin có sẵn ở dạng:

Viên nén: 125, 250, 500mg hoặc 1g.

Viên nang 250, 500mg.

Bột pha tiêm: 500mg, 1g.

Bột pha hỗn dịch uống: 125mg, 250mg hòa tổng 5ml hỗn dịch.

Với dạng viên nén, viên nang dùng chủ yếu để uống. Dùng tiện lợi nên là lựa chọn được ưu tiên hàng đầu cho người lớn. Dạng bột pha hỗn dịch thích hợp để tính liều phù hợp với trẻ nhỏ, trẻ dễ dùng.

Bột pha tiêm hòa với nước vô trùng theo hướng dẫn cụ thể phải được bác sĩ thực hiện chứ không nên tự tiêm tại nhà.

Biệt dược gốc của Amoxicillin là: Trimox, Amoxil, Moxilin, Biomox, Moxatag.

Các thuốc khác chứa Amoxicillin là: Thuốc kháng sinh viêm họng Augmentin Amoxicillin 1g, Augmentin 500mg, Augmentin 250mg, thuốc Curam 1000mg, Cledomox, Bactamox Amoxicillin Sulbactam, Amoxicillin 250mg gói dạng bột Mekophar, Augmentin 650mg 500mg Amoxicillin 125mg Clavulanic Acid, thuốc Amox Amoxicillin của Áo,…

Tài liệu tham khảo

1. Chuyên gia của Mims. Amoxicillin, Mims. Truy cập ngày 19 tháng 8 năm 2023
2. Chuyên gia của Pubchem. Amoxicillin, Pubchem. Truy cập ngày 19 tháng 8 năm 2023
3. Tác giả Julia A Bielicki, Wolfgang Stöhr, Sam Barratt, David Dunn, Nishdha Naufal, Damian Roland, Kate Sturgeon, Adam Finn, Juan Pablo Rodriguez-Ruiz 6, Surbhi Malhotra-Kumar, Colin Powell, Saul N Faust, Anastasia E Alcock 11, Dani Hall, Gisela Robinson, Daniel B Hawcutt, Mark D Lyttle, Diana M Gibb, Mike Sharland; PERUKI, GAPRUKI, and the CAP-IT Trial Group (Ngày đăng 2 tháng 11 năm 2021). Effect of Amoxicillin Dose and Treatment Duration on the Need for Antibiotic Re-treatment in Children With Community-Acquired Pneumonia: The CAP-IT Randomized Clinical Trial, Pubmed. Truy cập ngày 19 tháng 8 năm 2023