TÔN GIÁO, THỦY ĐẬU, VÀ CÁC CHÍNH TRỊ GIA

Hôm nay mình lại điểm tin tiếp. Nhân dịp anh chính trị gia antivax người Ý vừa mới nhập viện do bị thủy đậu thì có một số antivax Việt Nam đăng bài ông thống đốc bang Kentucky ở Mỹ cho 9 đứa con của mình bị nhiễm thủy đậu một cách tự nguyện qua cái gọi là “bữa tiệc thủy đậu” mà chúng vẫn khỏe mạnh hoàn toàn.

Mình thấy tuyệt không có một bạn antivax nào đưa tin về anh chính trị gia người Ý. Nhưng mà mình biết là các bạn vừa mới mất khu vui chơi giải trí số một là trang Thông Tin Vaccine nên mình quyết định đưa tin ông thống đốc antivax để đáp ứng nhu cầu của các bạn. Mình thích đưa tin nhiều chiều chứ không có giấu nhẹm đi mấy cái tin bất lợi cho mình như các bạn.

Chuyện là vầy. Vừa mới đây tại một trường Công Giáo ở Walton, bang Kentucky (Our Lady of the Sacred Heart/Assumption Academy) mới vừa xảy ra một đợt bệnh thủy đậu với 32 người nhiễm bệnh.

Thủy đậu là một bệnh nặng và lại rất dễ lây. Chủ yếu từ đụng chạm hoặc hít phải virus nằm bên trong những mụn nước trên cơ thể người bị thủy đậu. Nó cũng có thể lây lan dễ dàng qua những hạt đàm li ti được bắn ra không khí lúc người bị thủy đậu thở hay nói chuyện. Những biến chứng của thủy đậu cũng rất kinh hoàng, bao gồm viêm phổi, viêm não, nhiễm trùng huyết, và tử vong.

Do đó, hồi ngày 14 tháng 3 vừa rồi, Cục Y Tế phía Bắc bang Kentucky vừa ra thông báo không cho những học sinh của ngôi trường này nếu chưa được tiêm chủng thủy đậu hoặc chưa có miễn dịch với thủy đậu được đi vào trường học cho đến khi người cuối cùng trong số học sinh hoặc nhân viên của trường nổi ban được 21 ngày. Thông báo này cũng có nói rằng tất cả các sự kiện ngoại khóa của trường sẽ bị hủy bỏ trong khoảng thời gian này.

Thế là bạn Jerome Kunkel, một học sinh của trường đã đâm đơn kiện Cục Y Tế vì cho rằng cục này đã vi phạm quyền hiến định của bạn ấy được ghi trong Tu Chánh Án Thứ Nhất khi đã cấm không cho bạn ấy chơi bóng rổ vì bạn ấy không chịu tiêm vaccine ngừa thủy đậu.

Mở ngoặc một chút, Tu Chánh Án Thứ Nhất nói rằng Quốc Hội không được đưa ra bất kỳ luật nào liên quan đến tôn giáo (chẳng hạn như hỗ trợ một tôn giáo nào đó, hỗ trợ tất cả các tôn giáo, hoặc thiên vị bất kỳ một tôn giáo nào so với những tôn giáo còn lại) và cũng không được cấm cản quyền tự do tôn giáo, tự do ngôn luận và báo chí.

Việc bạn Jerome bị cấm không được chơi bóng rổ do không tiêm vaccine thì liên quan gì đến quyền tự do tôn giáo của bạn ấy?

À, chuyện là vầy. Bạn ấy không chịu tiêm ngừa thủy đậu là vì bạn ấy cho rằng nó đi ngược lại với niềm tin của người Công Giáo vì vaccine ngừa thủy đậu có chứa những tế bào thai nhi.

Lại phải mở ngoặc thêm một chút ở chỗ này nữa. Các vaccine ngừa thủy đậu, rubella, viêm gan A được nuôi cấy trong các tế bào nguyên bào sợi của phôi thai. Các nguyên bào sợi này được lấy từ hai trường hợp phá thai tự nguyện vào đầu thập niên 1960. Sau đó cũng các nguyên bào sợi phôi thai này tiếp tục được nuôi cấy trong phòng thí nghiệm từ đó đến giờ để dùng điều chế vaccine chứ chúng hoàn toàn không được lấy thêm từ các thai nhi nào khác nữa cả.

Tại sao lại phải dùng các tế bào của thai nhi để nuôi cấy? Có hai lý do.

Thứ nhất, virus cần phải có tế bào mới phát triển được và chúng thường sẽ phát triển tốt hơn ở những tế bào có nguồn gốc con người so với những tế bào có nguồn gốc động vật (bởi vì chúng gây nhiễm bệnh ở người).

Thứ hai, hầu hết các tế bào đều sẽ chết đi sau khi số lần phân bào của chúng đạt đến một giới hạn tối đa nào đó. Giới hạn này có tên là giới hạn Hayflick. Cụ thể là hầu hết các tế bào chỉ phân bào được tối đa là 50 lần. Duy chỉ có tế bào phôi thai là có số lần phân bào lớn hơn như vậy rất nhiều lần trước khi chết đi.

Do đó, khi các nhà khoa học nghiên cứu những loại virus gây bệnh trong phòng thí nghiệm, họ nhận ra rằng loại tế bào dùng để nuôi cấy tốt nhất là các tế bào phôi thai. Và đến khi cần chế tạo vaccine, họ tiếp tục nuôi cấy virus trong những tế bào mà họ thấy rằng chúng cho kết quả tốt nhất.

Quay lại chuyện bạn Jerome. Hồi tháng 2 năm nay, bạn đã bị trường cấm không cho đi đấu giải bóng rổ nên bạn đã rất buồn rồi. Nhưng đến bây giờ thì Cục Y Tế cấm luôn bạn đến trường nữa. Bởi vậy bạn bực mình, bạn đâm đơn đi kiện.

Nhân sự kiện đó, đài radio WKCT đã phỏng vấn bạn Matt Bevin, thống đốc bang Kentucky, 52 tuổi, thành viên của đảng Cộng Hòa. Bạn Bevin tiết lộ là hồi xưa bạn và vợ bạn cho hết thảy 9 đứa con của mình bị nhiễm thủy đậu một cách tự nguyện qua cái gọi là “những bữa tiệc thủy đậu.” Khi hai vợ chồng bạn thấy nhà hàng xóm có ai bị thủy đậu là hai bạn xách con cái mình sang đó chơi đặng cho chúng tiếp xúc và bị thủy đậu hết. Bạn nói rằng mấy đứa con của bạn đều bị. Tuy rằng lúc mắc bệnh chúng khổ sở trong vài ngày nhưng sau đó thì chúng hoàn toàn khỏe mạnh.

Bạn Bevin nói rằng đối với một số người và với một số cha mẹ thì họ chọn đi ngược lại đám đông. Bạn nói rằng vì đây là nước Mỹ nên chính quyền không nên áp đặt người dân như vậy.

Cái được gọi là “những bữa tiệc thủy đậu” mà bạn Bevin nói rất thịnh hành trước năm 1995, lúc mà vaccine ngừa thủy đậu chưa được công bố. Vào lúc đó thì người ta tổ chức những bữa tiệc thủy đậu với mục đích truyền bệnh từ đứa trẻ này sang đứa trẻ khác vì họ nghĩ rằng bị lúc nhỏ thì đỡ nguy hiểm hơn là khi đã trưởng thành.

Sau khi nghe lời tuyên bố của bạn Bevin thì các chuyên gia y tế mới hoảng hồn đính chính lại.

Bác sĩ Tara C. Smith, một giáo sư về dịch tễ học của trường Kent State University, bang Ohio, và cũng là người nghiên cứu về những bệnh truyền nhiễm kể lại rằng bất chấp sự ra đời của vaccine và bất chấp những lời khuyên can của các chuyên gia y tế, những bữa tiệc kiểu này vẫn tiếp tục tái diễn. Thậm chí bà con còn dùng Facebook để kêu gọi tổ chức tiệc. Thậm chí có người còn bắt con mình ngậm kẹo lollipop đã bị truyền nhiễm bởi một đứa trẻ bị thủy đậu trước đó.

Và không phải ai cũng được may mắn như con cái bạn Bevin. Bác sĩ Smith kể lại là bà có một người chú bị chết vì thủy đậu và một người bà bị bệnh ở độ tuổi 80 dẫn đến viêm phổi rồi tử vong.

Theo CDC thì trước khi vaccine ra đời, gần 4 triệu người bị thủy đậu tại Hoa Kỳ mỗi năm. Trong đó có 10 nghìn người nhập viện và hơn 100 người tử vong. Một người bị thủy đậu có thể mọc đến gần 500 mụn nước trên khắp cơ thể.

Mặc dù những bữa tiệc này được tổ chức dựa trên lý luận là hầu hết những người bị thủy đậu sẽ được miễn dịch suốt đời, nhưng điều đó không có nghĩa là những bữa tiệc này an toàn. Bởi vì, cũng theo CDC thì “Không có cách nào nói trước được những triệu chứng bệnh của con bạn sẽ nặng đến mức nào. Do đó không đáng để liều mạng đem con bạn đi tiếp xúc với người bệnh.”

Theo như bác sĩ Natasha Burgert nói với tờ Insider thì nó giống như là đi đánh cược vậy. “Một vài đứa trẻ sẽ chỉ bị nổi ban nhưng sẽ có những đứa trẻ khác tử vong. Chúng ta sẽ không bao giờ biết được kết quả, do đó cách tốt nhất là tiêm phòng cho tất cả mọi người.”

Có thể những người không tiêm vaccine nghĩ rằng tiếp xúc trực tiếp với bệnh ngoài tự nhiên sẽ cho cơ thể có miễn dịch tốt hơn. Nhưng điều đó không đúng.

Bác sĩ Burget nói “Đó là điều không đúng khi nghĩ rằng nhiễm bệnh tự nhiên sẽ làm hệ miễn dịch của bạn mạnh hơn do đó bạn không cần vaccine nữa. Người ta không nhận ra rằng lý do chúng tôi tạo ra vaccine là vì chúng không thể giết chết con cái bạn được.”

****
LỜI BÀN

1) Một vài lời giải thích cho các bạn Công Giáo. Đúng là các chủng virus trong vaccine thủy đậu được nuôi cấy trong nguyên bào sợi phôi thai nhưng những nguyên bào này không được lấy trực tiếp từ một thai nhi cụ thể nào cả. Mà chúng là thế hệ con cháu chắt chút chít của những tế bào được lấy trực tiếp từ hai cái bào thai cách đây hơn nửa thế kỷ. Ngoài hai cái bào thai đó thì không có một cái thai nào bị phá vì những tế bào này cả. Các nhà khoa học dùng chúng để nuôi cấy virus để cho ra hiệu quả cao nhất và nhờ đó cứu mạng được rất nhiều người. Nếu các bạn vì sự cân bằng lợi hại mà suy nghĩ thoáng hơn một chút thì tốt. Nhưng với những bạn có niềm tin mãnh liệt, hardcore đến mức không chấp nhận bất cứ một sự vi phạm niềm tin nào, dù là nhỏ nhất thì mình nghĩ thế này. Thật ra không ai bắt buộc bạn Jerome phải đi tiêm chủng để vi phạm niềm tin của bạn ấy cả. Rõ ràng bạn ấy vẫn được đi học, đi chơi bóng rổ, đấu giải này nọ đầy đủ. Nhưng mà đến khi có dịch và dịch bệnh lại cực kỳ nguy hiểm thì chuyện bạn ấy không có miễn dịch nên phải ở nhà là điều hợp lý. Và không phải người ta cấm học bạn ấy vĩnh viễn mà chỉ là không cho bạn ấy đến trường trong thời điểm nguy cơ mà thôi. Sau đó thì vẫn học hành lại bình thường. Vì chỉ có như vậy thì bạn ấy mới không gây hại được cho bản thân và vô tình gây hại cho người khác vì làm trung gian truyền bệnh. Khi người ta tôn trọng niềm tin, tín ngưỡng của bạn thì bạn cũng nên tôn trọng sự an toàn của người khác và cộng đồng thì mới phải chứ.

2) Cái đó là đang nói đến những bạn Công Giáo có niềm tin tuyệt đối và nghiêm túc. Chứ mình không có nói đến mấy bạn antivax và thuận tự nhiên ở VN. Riêng các bạn ấy thì mình biết là không phải Công Giáo mà là theo cái đạo vũ trụ khỉ họ gì đó. Tại vì mình thấy cái câu cửa miệng của các bạn ấy là “Cám ơn vũ trụ” gì gì đó. Chắc cái đạo này là do tự các bạn ấy sáng chế ra. Bởi vậy nên đừng mượn cớ niềm tin mà đi phản đối này nọ. Mắc cười lắm.

3) Mình thấy mấy bạn antivax hay đưa tin mấy ông luật sư hay chính trị gia nói này nói nọ về vaccine để bác bỏ lời khuyên của các bác sĩ chuyên ngành. Bởi vậy cho nên mình có đề nghị nho nhỏ này thôi. Lần sau mấy bạn bị bệnh thì đừng đi gặp bác sĩ nữa mà nên đi kiếm văn phòng luật sư mà khám nhe.

===

NGUỒN