ĐỊNH NGHĨA
– Viêm họng là cảm giác ngứa, và/hoặc đau rát vùng Cuống Họng, Bạch Hầu. Xảy ra ở mọi lứa tuổi, giới tính… Trung bình người lớn bị 2-3 lần/ năm.
– Trong đó viêm họng cấp chiếm 90%.
NGUYÊN NHÂN
– Phần lớn do Virus gây ra ( influenza virus, Adenovirus, EBV…) chiếm ( 60-80%) .
– Phần còn lại do Vi Khuẩn ( liên cầu tan huyết nhóm A,B,C,G, Haemophilus influenza, Tụ cầu vàng, Moraxella catarrhalis, vi khuẩn kị khí….) chiếm 20-40%
– Nguyên nhân khác: chứng trào ngược DD-TT ( GERD), viêm tuyến giáp do virus, nhiễm nấm khoang miệng do candiada ablicans, K thanh quản, hầu họng, thuốc lá, sử dụng thuốc gây mất BC hạt …
SINH LÝ BỆNH
– Các vi khuẩn / virus gây ra đáp ứng MD tại chỗ do trực tiếp xâm lấn niêm mạc hầu họng, hoặc kích ứng niêm mạc hầu họng do dịch tiết đường mũi.
– Các vi khuẩn streptococcus giải phóng ngoại độc tố và protease.
DẤU HIỆU – TRIỆU CHỨNG
– Triệu chứng thường gặp: Đau họng, khó nuốt, chảy nước mũi, viêm thanh quản, kết mạc, ho, sốt > 38 độ C, viêm tai giữa, sụt cân …
– Triệu chứng ít gặp : đau đầu, viêm màng não, đau bụng, nôn mữa…
– Biểu hiện đặc trưng của tác nhân khác nhau:
+ Viêm họng do vi khuẩn ( Streptococcus nhóm A) : viêm bạch huyết vùng cổ, sốt cao, đau đầu, đau bụng, nôn mữa…
+ Viêm họng do virus trong các trường hợp nhiễm trùng đường HH, trên : ho, viêm thanh quản, viêm kết mạc…
NHỮNG TRƯỜNG HỢP CẦN HƯỚNG DẪN CỦA BÁC SĨ
– Viêm họng > 1 tuần , Khàn giọng > 2 tuần, Khó nuốt hoặc khó thở, thân nhiệt > 38.3 độ C, chảy nước bọt quá mức ( trẻ sơ sinh/ trẻ nhỏ), sưng cổ/cứng cổ, không có khả năng/ không muốn an uống, sưng lưỡi, khó mở miệng, xuất hiện mảng bám trắng ở BH, phát ban da, có bệnh mạn tính/ dùng thuốc ảnh hưởng đến MD. ( Xuất hiện 1 trong các biểu hiện trên cần đến chuyên khoa thăm khám để được điều trị tốt nhất)
PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ
KHÔNG DÙNG THUỐC
– Súc miệng = nước muối ( 0.5 muỗng Café muối + 250ml nước ấm)
– Uống nước đầy đủ, thức ăn mềm, ngậm kẹo ( EUGICA kẹo cũng khá ổn), hiện tại có khá nhiều hàng nhái tinh dầu nên các bạn nên lựa chọn hàng uy tín thương hiệu lâu năm để dùng tránh mất uy tín cũng như mất niềm tin khách hàng.
– Ngoài ra còn 1 số dạng trà giải cảm, thuốc xịt họng hổ trợ viêm họng rất tốt, như Eugica xịt họng, hoặc dạng trà Eugica, ( Eugica hiện tại đang được Mega We Care phân phối)
DÙNG THUỐC
– Đa số nguyên nhân do virus thì khoảng 4-5 ngày tự khỏi, thuốc chủ yếu dùng là để giảm triệu chứng và tăng đề kháng.
– Mọi viêm họng đỏ cấp đơn thuần hoặc có chấm mủ trắng hoặc bựa trắng trên bề mặt amiđan, xuất hiện ở bệnh nhân trên 3 tuổi đều phải được điều trị như một viêm họng đỏ cấp do liên cầu khi không có xét nghiệm định loại virus hoặc vi khuẩn.
Kháng sinh:
+ Nhóm beta lactam:
– Iba-mentin 250mg/Acid cluvulanic 31,25mg:
Người lớn: 250 – 500mg/ lần x 3 lần/24 giờ.
Ở trẻ em dưới 40kg cân nặng: 20mg/kg/ngày, chia 3 lần
– Amoxicilin 250mg dạng gói
Trẻ em dưới 20kg cân nặng: 20 – 40mg/kg/ngày
– Amoxicilin 500mg dạng viên
Người lớn: 1000mg/ lần x 2 hoặc 3 lần /ngày
Trẻ em: 40 – 60mg/kg/ngày, chia 3 lần
– Cephalecin:
Người lớn: 50 – 80mg/kg/24 gio72, chia 2 hoặc 3 lần
Trẻ em < =12 tuổi: 30 – 50mg/kg/24 giờ, ngày uống 2 hoặc 3 lần
+ Nhóm macrolide:
– Erythromycin 500mg
Người lớn: Từ 1 – 2g/ngày, chia làm 2 – 4 lần.
Trẻ em: Từ 30-50mg/kg cân nặng/ngày, chia 2 – 4 lần.
– Roxithromycin 150mg: Dùng trước các bữa ăn trong ngày
Người lớn: 300mg/ngày, chia làm 2 lần sáng và tối
Trẻ em: Từ 5 – 8mg/ngày, chia làm 2 lần (không dùng quá 10 ngày)
– Clarythromycin 250mg:
Người lớn và trẻ em trên 12 tuổi: 250mg x 2 lần/ ngày, điều trị 7 ngày
Kháng viêm:
– Alphachymotrypcin 4,2mg: 2 – 4 viên/ngày
– Prednisolon 5mg: uống sau bữa ăn.
Điều trị tại chỗ:
– Xông họng: 1 ống Gentamycin 80mg pha với 1 ống Dexamethason, xông ngày 1 – 2 lần.
– Dung dịch Cineline: xúc miệng ngày 3 – 4 lần.
– Uống nước đầy đủ, thức ăn mềm, ngậm kẹo ( EUGICA kẹo cũng khá ổn), hiện tại có khá nhiều hàng nhái tinh dầu nên các bạn nên lựa chọn hàng uy tín thương hiệu lâu năm để dùng tránh mất uy tín cũng như mất niềm tin khách hàng.
– Ngoài ra còn 1 số dạng trà giải cảm, thuốc xịt họng hổ trợ viêm họng rất tốt, như Eugica xịt họng, hoặc dạng trà Eugica, ( Eugica hiện tại đang được Mega We Care phân phối)
– Tyrotab ngậm ngày từ 2 – 4 viên.
Hạ sốt, giảm đau: Truyền dịch, paracetamol, ….
Nâng đỡ cơ thể: yếu tố vi lượng, sinh tố, vitamin…
– Chú ý: Khi viêm họng đỏ cấp thể nặng hoặc đã có biến chứng cần chuyển đến chuyên khoa kịp thời.
– Thận trọng với các đối tượng trẻ em và PNCB, hoặc CCB
Tác giả: Tùng Pharma Nguồn Tham Khảo: Dược sĩ Nguyễn Phạm Quang Vinh, Bác sĩ . Tài Năng Sốt bệnh viện giao thông vận tải Tháp Chàm