Rối loạn chức năng tiền đình, viêm loét dạ dày tá tràng

Phân tích đơn thuốc: Rối loạn chức năng tiền đình, viêm loét dạ dày tá tràng

Bệnh nhân: Nguyễn Thị C.  Tuổi: 76   Nữ

Chẩn đoán: Rối loạn chức năng tiền đình, viêm dạ dày – tá tràng

Đơn 1: Khoa nội thần kinh: Rối loạn chức năng tiền đình

Mirzaten (mirtazapin) 30mg  Tối ½ viên (uống)     7 viên

Stugeron (cinnarizine) 25mg Sáng 1 viên, Chiều 1 viên 28 viên

Agihistine (betahistine) 16mg  Sáng 1 viên, Chiều 1 viên   28 viên

Đơn 2: Khoa tiêu hóa: viêm dạ dày – tá tràng

Lansoprazol 30mg Sáng 1 viên, Tối 1 viên trước ăn 30 phút 28 viên

Ayite (Rebamipid) 100mg Trưa 1 viên, Chiều 1 viên (uống) trước ăn 30 phút  28 viên

Janpetine (Magnesi hydroxyde + nhôm hydroxyde) Trưa 1 gói, Chiều 1 gói sau ăn 2h  28 gói

Dược sĩ phân tích đơn:

• Mirtazapin: thuốc trị trầm cảm, rối loạn lo âu, mất ngủ với liều 15-45mg/ngày. Liều khởi đầu là 15mg/ngày. Vì có tác dụng an thần nên ưu tiên dùng vào buổi tối, trước khi đi ngủ. Nếu không đáp ứng thì có thể tăng liều sau mỗi ít nhất 1-2 tuần. ADR điển hình là an thần và tăng cân¹.
• Cinnarizine: dùng trị các triệu chứng rối loạn tiền đình như chóng mặt, ù tai, nhức đầu. Liều ở người lớn là 1 viên/lần x 3 lần/ngày với viên hàm lượng 25mg/viên; 2 viên/lần x 3 lần/ngày nếu dùng viên hàm lượng 15mg⁴.
• Betahistine: dùng trị các triệu chứng rối loạn tiền đình như chóng mặt, ù tai, nhức đầu. Liều dùng: 1-3 viên/ngày, chi làm nhiều lần. Dùng thận trọng cho người bị hen do có thể gây co thắt phế quản.
• Lansoprazole là thuốc chẹn bơm proton, trị viêm dạ dày – tá tràng, dùng 30 phút trước ăn để tăng tác dụng. Liều khuyến cáo trong trị viêm loát dạ dày – tá tràng là 30mg x 1 lần.
• Magnesi hydroxyde + nhôm hydroxyde: thuốc kháng acid, dùng trị triệu chứng ợ nóng, khó tiêu, bệnh dạ dày, không dùng cùng với thức ăn, dùng sau bữa ăn cách xa ít nhất 1 giờ².
• Rebamipide: là thuốc bảo vệ dạ dày, kích thích sản sinh prostaglandin ở màng nhầy dạ dày và giúp nhanh lành tổn thương dạ dày. Thuốc được chỉ định trong bệnh viêm dạ dày, loét dạ dày-tá tràng³. Có thể dùng trước hay sau ăn. Để giảm khó chịu trên đường tiêu hóa, có thể dùng sau ăn⁵. Liều dùng: 100mg x 3 lần/ngày (sáng, chiều, trước khi đi ngủ).

Dược sĩ trao đổi với bác sĩ:

• Liều của cinnarizin thấp: đề xuất tăng lên 1 viên x 3 lần/ngày (sáng, trưa, chiều).
• Liều mirtazapin: thấp hơn so với hướng dẫn của liều khởi đầu. Đề xuất tăng lên 1 viên buổi tối.
• Liều lansoprazole: cao hơn so với hướng dẫn. Đề xuất giảm còn 1 viên x 1 lần/ngày.
• Rebamipid: thấp hơn so với hướng dẫn. Đề xuất tăng liều lên 100mg x 3 lần/ngày (sáng, chiều, trước khi đi ngủ).

Đơn sau khi bác sĩ đồng ý thay đổi và được dược sĩ soạn lại thành bảng hướng dẫn cụ thể cho bệnh nhân như sau:

Những điểm cần nhớ:

1. Các thuốc PPI (ức chế bơm proton) chỉ dùng 1 lần/ngày, trừ trường hợp dùng trong phác đồ điệu trị H. pylori thì dùng 2 lần/ngày.
2. PPI dùng 30 phút trước ăn sáng là hiệu quả nhất.
3. Thuốc kháng acid: dùng cách xa bữa ăn, cụ thể sau ăn ít nhất 1h.
4. Mirtazapin: do có tác dụng an thần nên dùng trước khi đi ngủ.
5. Cinnarizine: dùng 3 lần/ngày trong khi betahistidine có thể dùng 1-3 lần/ngày.

Tài liệu tham khảo:

1. Flavio Guzman (2018). Mirtazapine Essentials: MOA, Indications, Adverse Effects, Pharmacokinetics and Dosing. Psychopharmacology Institute.
2. Taking antacids. https://medlineplus.gov/ency/patientinstructions/000198.htm
3. Arakawa T1, Kobayashi K, Yoshikawa T, Tarnawski A. Rebamipide: overview of its mechanisms of action and efficacy in mucosal protection and ulcer healing. Dig Dis Sci. 1998 Sep;43(9 Suppl):5S-13S.
4. https://www.medicines.org.uk/emc/product/2607/smpc
5. http://www.drugsupdate.com/generic/view/1112/Rebamipide

Tác giả: Tiến Sĩ – Dược sĩ Võ Thị Hà..