U mỡ đường tiêu hóa – Gastrointestinal tract lipomas

Tải file PDF bài viết U mỡ đường tiêu hóa – Gastrointestinal tract lipomas tại đây

Bài viết được dịch bởi Trần Thị Thu, Dr. Lê Vũ Duy

Đại cương

U mỡ đường tiêu hóa là một tổn thương không phổ biến và có thể được tìm thấy ở bất kỳ vị trí nào của đường tiêu hóa.

Dịch tễ học

U mỡ đường tiêu hóa thường được phát hiện tình cờ ở độ tuổi 50 đến 70 tuổi.

Biểu hiện lâm sàng

• Phần lớn không có triệu chứng và được phát hiện tình cờ.
• U mỡ có cuống đôi khi là một điểm dẫn của lồng ruột.
• Khối u lớn có thể phát triển gây loét niêm mạc và biểu hiện thiếu máu thiếu sắt hoặc có máu ẩn trong phân.
• Chảy máu nặng cấp tính không thường gặp.

Bệnh lý học

U mỡ đường tiêu hóa cũng giống với u mỡ ở vị trí khác được cấu tạo bởi các tế bào mỡ và lớp vỏ xơ bao quanh.

Phần lớn (90-95%) nằm ở dưới niêm mạc, và chỉ một số nhỏ nằm ở dưới thanh mạc, có thể có cuống hoặc không.

Hình ảnh đại thể của u mỡ đại tràng.

Vị trí

• Đại tràng:
  • Phổ biến nhất
  • Thường ở bên phải
  • Được tìm thấy ở khoảng 25% các trường hợp mổ tử thi.
• Ruột non
• Dạ dày (hiếm gặp)
• Thực quản (hiếm gặp).

Đặc điểm hình ảnh

Nội soi với thuốc cản quang

• U mỡ thường nằm ở dưới niêm mạc và đôi khi thấy có cuống.
• Thường có bề mặt nhẵn, hiếm khi có loét bề mặt.

CT/MRI

• Cả CT và MRI đều dễ dàng để chẩn đoán u mỡ với tỷ trọng của chúng từ -80 đến -120HU.
• Toàn bộ khối u thường là mỡ mà không chứa thành phần đặc khác. Nếu có thành phần, khả năng chúng là liposarcoma, nhưng chúng cực kỳ hiếm gặp.
• Vét loét có thể biểu hiện là vùng tỷ trọng không phải mỡ ở bề mặt niêm mạc.

Điều trị và tiên lượng

Là một khối u lành tính, phát triển chậm, thường không cần điều trị. Nếu có triệu chứng, cắt bỏ tại chỗ được thực hiện.

Một số ví dụ

Ví dụ 1

Bệnh nhân nam, 35 tuổi. Đau bụng từng cơn và đi ngoài ra máu.

Hình ảnh siêu âm trên mặt cắt ngang cho thấy cấu trúc tăng âm được bao quanh bởi vùng giảm âm tạo thành hình ảnh bia bắn “target sign”.

Trên hình ảnh CT cho thấy hình ảnh khối u mỡ ở hỗng tràng với đường kính 3 cm, gây lồng ruột hỗng-hỗng tràng. Giãn nhẹ các quai ruột trên đoạn lồng. Phẫu thuật cắt bỏ được thực hiện.

Hình ảnh đại thể.

Ví dụ 2

U mỡ đại tràng lên: Hình ảnh CT khối u mỡ có cuống ở đại tràng lên.

Ví dụ 3

Bệnh nhân nam, 50 tuổi, đau bụng cơn và đi ngoài ra máu.

Hình ảnh CT cho thấy nhiều u mỡ ruột non, đặc biệt là ở đoạn cuối hồi tràng. Một khối u mỡ có đường kính 2,5cm gây ra lồng ruột non một đoạn ngắn.

Ví dụ 4

U mỡ dạ dày.

CT có hình ảnh u mỡ ở hang vị dạ dày và đa nang gan.

Ví dụ 5

Bệnh nhân nam, 60 tuổi, đau bụng. CT cho thấy khối u mỡ kích thước 4cm ở tá tràng là điểm dẫn của khối lồng ruột, giãn nhẹ các quai ruột trên chỗ lồng.

Hình ảnh đại thể sau khi cắt bỏ.

Thảo luận: u mỡ là khối u lành tính và hiếm gặp ở tá tràng. Chúng thường không gây ra triệu chứng nhưng cũng có thể biểu hiện cấp tính với chảy máu đường tiêu hóa, lồng ruột hay tắc ruột.

Ví dụ 6

Phân biệt với u nang bì buồng trứng. Một bệnh nhân nữ, trẻ tuổi biểu hiện đau vùng bụng dưới.

Hình ảnh CT: một tổn thương phân thùy, có vỏ, nằm ở đường giữa vùng tiểu khung, xuất phát từ phần phụ trái (buồng trứng). Tổn thương chứa mỡ là chủ yếu, với một ít thành phần đặc bên trong, sau tiêm không ngấm thuốc.

Nguồn tham khảo

Dr Mostafa El-Feky, Gastrointestinal tract lipomas, Radiopaedia. Truy cập ngày 30/06/2022