Cách đây mấy tuần nghe các bạn antivax bảo với nhau là bệnh uốn ván giảm là do tình trạng vệ sinh sạch sẽ và vaccine chỉ là kẻ cướp công. Dựa theo cách lý luận của các bạn ấy thì chúng ta chỉ cần dọn sạch phân ngựa là đủ để loại trừ được uốn ván rồi.
Các bạn ấy đúng ở một điểm là vi khuẩn gây ra uốn ván gặp nhiều ở đất và phân bón. Và tình trạng vệ sinh sạch sẽ có thể cải thiện được tình hình và làm giảm số người bị uốn ván xuống đáng kể.
Tuy nhiên, mình vẫn không rõ theo ý các bạn ấy thì những người dân ở các khu vực mà tình hình vệ sinh không thể cải thiện được thì sao? Chẳng hạn như các nước đang phát triển ở Châu Á, Châu Phi? Những vùng quê nghèo ở VN? Những người nông dân phải tiếp xúc với phân bón hằng ngày? Những công nhân làm ở các công trường xây dựng? Những người lỡ chân bước vào những nơi có vi khuẩn uốn ván sinh sống và bị thương? Sau khi rút ra kết luận đó thì ta ngưng tiêm vaccine và bỏ mặc những người này?
Nói thêm luôn là các thánh theo phong trào sinh tự nhiên tại nhà cũng là miếng mồi ngon của uốn ván đó.
Lại nhớ có lần thánh Nguyen Binh bảo rằng uốn ván chữa dễ ợt. Chỉ cần dịt tương tamarin lên vết thương là xong. Bởi vậy cho nên hôm nay mình nói sơ sơ một chút về uốn ván cho mọi người hiểu.
Vi khuẩn gây ra uốn ván là Clostridium tetani (hay C. tetani). Chúng thuộc loại vi khuẩn kỵ khí. Điều đó có nghĩa là chúng không thể phát triển và sinh sản được ở môi trường có nhiều oxy. Do đó, khi tiếp xúc với không khí, chúng sẽ rút lại ngủ bên trong bào tử để chờ thời. Các bào tử này cực kỳ lợi hại. Chúng có thể chống lại được nhiệt, sự khô hạn, tia cực tím, và các dung dịch tẩy rửa lẫn khử trùng gia dụng. Chúng có thể sống ở chế độ ngủ đông như vậy hằng mấy năm trời để chờ đợi điều kiện môi trường xung quanh thuận lợi để sống lại.
Chính vì C. tetani sinh sản và phát triển được trong những môi trường thiếu oxy nên những vết thương sâu thường là miếng mồi ngon của chúng.
Uốn ván không phải là một bệnh lây nhiễm. C. tetani đòi hỏi cần phải có một vị trí nhiễm trùng nào đó trên cơ thể để thiết lập căn cứ đầu tiên. Sau đó, chúng sẽ tiết ra một loại chất độc có tên là tetanospasmin lan sang các mô xung quanh. Từ đó, tetanospasmin đi vào máu, hệ bạch huyết, rồi đi vào hệ thống thần kinh qua điểm gặp nhau giữa neuron thần kinh và các sợi cơ. Từ đó, chúng di chuyển ngược dòng theo các trục thần kinh để tiến vào tủy sống. Tại đây, chúng tấn công vào các tế bào thần kinh có chức năng phóng thích GABA và glycine, là những chất dẫn truyền thần kinh chống co cơ.
Tại sao những chất dẫn truyền này lại quan trọng?
Bất cứ chuyển động nào trên cơ thể của bạn cũng được điều khiển bởi hai nhóm cơ ở vị trí đối lập nhau. Khi nhóm cơ này co thì nhóm cơ kia dãn và ngược lại. Ví dụ, khi bạn duỗi tay, các nhóm cơ ở mặt lưng cánh tay co lại kéo cẳng tay ra ngoài trong khi các nhóm cơ ở mặt trong cánh tay sẽ dãn ra. Khi bạn co tay thì chúng hoạt động theo chiều ngược lại.
Bây giờ bạn thử tượng tượng xem nếu cả hai nhóm cơ này co cùng một lúc và không nhóm nào chịu dãn hết thì chuyện gì xảy ra? Toàn bộ vùng cơ thể đó của bạn bị tê liệt, cứng đờ, đau đớn, không làm được bất cứ điều gì cả. Có những cơn co cơ khủng khiếp đến mức có thể gây gãy xương và thậm chí là gãy cả cột sống.
Nếu các cơ ngực và cơ cổ co quá mức có thể làm người bệnh không thở được và là nguyên nhân chính gây tử vong do uốn ván.
Ngoài ra, nó còn có thể gây ra đủ thứ triệu chứng như tăng nhịp tim, tăng huyết áp, sốt, và thậm chí là ngưng tim.
Hiện giờ, người ta chưa tìm ra được bất kỳ một chất nào có khả năng “tháo” tetanospasmin ra một khi chúng đã bám dính vào các neuron thần kinh. Điều nguy hiểm là có thể mất từ vài ngày đến vài tuần để các triệu chứng bộc lộ rõ ra ngoài vì lượng chất độc cần phải tích tụ đủ, trong khi đó tetanospamin lại không gây ra một biểu hiện nào ở vị trí nhiễm trùng đầu tiên nên khó mà đề phòng được.
Tetanospamin được xem là một trong những chất độc khủng khiếp nhất trên thế giới vì chỉ cần khoảng 175 nanogram (1 nanogram bằng 1/1 tỷ gram) là đủ để giết chết một người có cân nặng 70kg.
Nếu như bạn may mắn được sinh ra ở một nước giàu có, hoặc có đủ điều kiện để điều trị nếu lỡ như bị uốn ván, có thể bạn sẽ qua khỏi sau khi trải qua vài tuần sống trong địa ngục trần gian. Nhưng điều khốn nạn là các bạn antivax đang hô hào chống vaccine uốn ván ở một nơi đầy rẫy nguy cơ như ở Việt Nam (Hình 1). Các bạn làm ơn thì làm cho trót. Mời các bạn mở chiến dịch tình nguyện dọn dẹp sạch sẽ phân ngựa ở Tp.HCM để góp phần làm giảm tình hình uốn ván tại đây.
Mình không rõ là các thánh dịt tamarin lên vết thương ra sao để tương tamarin có thể đi vào máu, leo vào hệ thần kinh trung ương rồi trung hòa được tetanospamin nữa. Mà nếu tamarin có thể vào hệ thần kinh trung ương dễ vậy thì nó có gây tự kỷ giống như nhôm với thủy ngân không ta?
Mình để lại đây một số hình ảnh và hú hồn các thánh xuống để hội chẩn xem ta nên dịt tamarin vào đâu để điều trị những người này.
Hình 2: nụ cười của người bị uốn ván. Đây là dấu hiệu đặc trưng của uốn ván, lý do là vì tất cả các cơ mặt bị co lại, không thể dãn ra được.
Hình 3: một đứa trẻ đang đau đớn vì co cơ do uốn ván
Hình 4: một đứa bé mới vừa sinh ra đã bị uốn ván nên toàn thân cứng đơ ở một tư thế duy nhất.
Hình 5: tư thế opisthotonos (uốn cong đầu, cổ, cột sống) ở người bị uốn ván nặng.
Nghe đồn các thánh bảo với nhau là nhai gạo lứt muối vừng cho nhuyễn rồi bỏ vào ống sonde dạ dày để điều trị cho họ, các bạn ạ.
CHÚ THÍCH:
Các hình ảnh được lấy từ 2 trang sau:
1) https://www.cdc.gov/tetanus/about/photos.html