Tenofovir

Tenofovir dispproxil fumarate

Biệt dược: Viread
Tên khác: TDF, tenofovir DF
Nhóm dược lý: thuốc ức chế phiên mã ngược.

Thông tin quan trọng nhất cần biết về tenofovir disoproxil fumarate

Tenofovir disoproxil fumarate có thể gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng hay đe dọa tới tính mạng, bao gồm tăng acid lactic máu (lactic acidosis), suy gan nghiêm trọng, suy thận hoặc làm tăng nặng trình trạng suy thận.

Liên hệ ngay với cơ sở y tế nếu bạn có bất cứ triệu chứng nào trong các triệu chứng cho thấy tăng acid lactic máu:

• Yếu mệt, mệt mỏi hơn bình thường.
• Đau cơ bất thường.
• Khó thở.
• Đau dạ dày có kèm nôn và buồn nôn.
• Lạnh, xanh tay chân.
• Chóng mặt, mất thăng bằng.
• Nhịp tim nhanh hoặc nhịp tim bất thường.

Liên hệ ngay với cơ sở y tế nếu bạn có bất cứ triệu chứng nào trong các triệu chứng cho thấy vấn đề nghiêm trọng về gan:

• Vàng da, vàng mắt.
• Nước tiểu đậm màu.
• Phân sáng màu, không màu.
• Chán ăn, ăn không ngon trong vài ngày hoặc lâu hơn.
• Đau bụng.
• Buồn nôn.

Nếu bạn mắc viêm gan B (HBV), và sử dụng tenofovir DF, tình trạng nhiễm HBV có thể trở nên nặng hơn nếu dừng sử dụng thuốc. Cơ sở y tế sẽ xét nghiệm HBV trước khi bắt đầu dùng tenofovir DF điều trị HIV. Bạn nên xét nghiệm HIV nếu đang sử dụng tenofovir DF để điều trị HBV mạn tính.

Một số người sử dụng tenofovir DF gặp các vấn đề nguyên phát về thận hoặc tăng nặng các bệnh lý ở thận, bao gồm cả suy thận. Các cơ sở y tế có thể sẽ xét nghiệm máu và nước tiểu để kiểm tra chức năng thận trước và trong qua trình điểu trị bằng tenofovir DF.

Trong khi sử dụng tenofovir DF, việc giữ đúng lịch hẹn khám với cơ sở y tế là rất quan trọng.

Tenofovir là thuốc gì ?

Tenofovir là một thuốc kê đơn được chấp thuận bởi FDA cho việc điều trị HIV ở người trưởng thành và trẻ em từ 2 tuổi trở lên (khối lượng ít nhất 10kg). Tenofovir DF luôn luôn được sử dụng trong các phác đồ phối hợp điều trị HIV.

Tenofovir DF thuộc nhóm thuốc điều trị HIV nhờ ức chế phiên mã ngược (NRTIs). NRTIs sẽ khóa enzym phiên mã ngược của virus HIV. Bằng cách khóa enzym phiên mã ngược, các NRTI ngăn chạn HIV nhân lên và làm giảm số lượng virus trong cơ thể.

Các thuốc điều trị HIV không thể chữa khỏi HIV/AIDS nhưng bằng cách sử dụng phối hợp các thuốc điều trị HIV theo phác đồ hằng ngày giúp cho người mang HIV kéo dài tuổi thọ, đồng thời có một cuộc sống khỏe mạnh hơn. Sử dụng thuốc kháng HIV cũng làm giảm nguy cơ lây nhiễm HIV. Nếu bạn sử dụng thuốc điều trị HIV, bao gồm tenofovir DF, không được giảm liều, bỏ liều hay tự ý dừng sử dụng trừ khi có chỉ dẫn của nhân viên y tế.

Tenofovir DF cũng được chấp thuận bởi FDA cho chỉ định điều trị viêm gan virus B mạn tính ở người trưởng thành và trẻ em từ 2 tuổi trở lên (nặng ít nhất 10kg). Đối với việc sử dụng tenofovir DF cho người bệnh có cả HIV và HBV, vui lòng xem mục HBV trong hướng dẫn phòng và điều trị bệnh cơ hội ở bệnh nhân trưởng thành nhiễm HIV (Guidelines for the Prevention and Treatment of Opportunistic Infections in HIV-Infected Adults and Adolescents)

Cần cung cấp thông tin nào cho nhân viên y tế trước khi sử dụng tenofovir ?

Trước khi sử dụng tenofovir DF, vui lòng cung cấp các thông tin cho nhân viên y tế
Nếu bạn có dị ứng với tenofovir DF hay bất kì thuốc nào khác
Nếu bạn có vấn đề về gan hoặc từng gặp các vấn đề về gan,kể cả HBV
Nếu bạn có vấn đề về thận hoặc từng gặp các vấn đề về thận, hoặc đã từng phải chạy thận
Nếu bạn có vấn đề về xương hoặc từng gặp các vấn đề về xương
Nếu bạn đang điều trị bất cứ một thuốc nào khác
Nếu bạn mang thai hoặc có dự định mang thai. Nguy cơ ảnh hưởng lên thai nhi của tenofovir DF vẫn còn chưa rõ ràng. Thảo luận với nhân viên y tế vè rủi ro có thể gặp nếu dùng tenofovir DF khi mang thai
Nếu đang cho con bú, hoặc dự định cho con bú ; không cho bú nếu bạn nhiễm HIV hoặc đang điều trị bằng tenofovir DF
Nếu sử dụng hormon tránh thai (bao gồm thuốc tránh thai đường uống, que cấy hay đặt vòng). Để có thêm thông tin về việc sử dụng các biện phát tránh thai và dùng thuốc điều trị HIV đồng thời, xem infographic HIV và tránh thai ( AIDSinfo HIV and Birth Control infographic)

Đối với thuốc kê đơn và không kê đơn, các vitamin, các thực phẩm bổ sung dinh dưỡng, các sản phẩm dược liệu bạn định sử dụng, Tenofovir DF có thể ảnh hưởng tới hiệu quả của các sản phẩm khác, cũng như các sản phẩm khác cũng ảnh hưởng tới tác dụng của tenofovir. Sử dụng tenofovir đồng thời với một số thuốc/thực phẩm có thể gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng, thậm chí đe dọa tính mạng.

Nên sử dụng Tenofovir như thế nào ?

Tenofovir DF (biệt dược Viread) có các dạng bào chế và hàm lượng :

• Viên nén 150mg, 200mg, 250mg, 300mg.
• Bột uống (40mg tenofovir DF trong 1g bột uống).

Sử dụng tenofovir DF theo hướng dẫn của cán bộ y tế.

Viên nén tenofovir nên uống cả viên, có thể uống cùng hoặc không cùng bữa ăn. Những người không thể uống cả viên nén nên sử dụng dạng bột uống. Sử dụng muỗng chia liêu để lấy chính xác lượng bột thuốc. Trộn bột thuốc với thức ăn mềm (thức ăn có thể nuốt mà không cần nhai) như sữa chua, thức ăn trẻ em,… Dùng hết liều thuốc ngay sau khi trộn với thức ăn, không trộn bột thuốc với chất lỏng.

Luôn sử dụng tenofovir trong phác đồ điều trị HIV kết hợp
Nếu sử dụng quá nhiều tenofovir, liên hệ với cơ sở y tế hay các trung tâm phòng chống độc ngay lập tức (sdt : ) và đi tới bệnh viện/phòng khám gần nhất.
Để có thêm thông tin về cách dùng tenofovir DF, xem nhãn đăng ký với FDA

Nếu quên không dùng thuốc Tenofovir, nên làm gì ?

Nếu quên mất 1 liều tenofovir, uống liều quên càng sớm càng tốt ngay khi nhớ ra. Nếu gần sát với liều tiếp theo, bỏ qua liều đã quên và chỉ uống liều tiếp theo đúng giờ. Không uống 2 liều cùng một lúc để bù liều đã quên.

Tác dụng không mong muốn của tenofovir

Tenofovir DF có thể gây ra một số tác dụng phụ. Nhiều tác dụng không mong muốn của các thuốc điều trị HIV như buồn nôn, buồn nôn thoáng qua có thể kiểm soát được. Xem bảng thông tin AIDS (AIDS info fact sheet) mục tác dụng phụ của thuốc điều trị HIV (HIV Medicines and Side Effects) để có thêm thông tin.

Một số tác dụng phụ của tenofovir DF có thể là nghiêm trọng. Tác dụng phụ nghiêm trọng của tenofovir DF là tăng acid lactic máu, các bấn đề nghiêm trọng về gan, các vấn đề thận nguyên phát hoặc tăng nặng các vấn đề về thận, bao gồm cả suy thận (Xem phần Thông tin quan trọng nhất cần biết về tenofovir disoproxil fumarate phía trên)

Một số tác dụng không mong muốn khác :

• Thay đổi hệ miễn dịch (hội chứng viêm phục hồi miễn dịch – IRIS). IRIS là tình trạng thỉnh thoảng diễn ra khi hệ miễn dịch hôi phục sau khi điều trị HIV. Vì hệ miễn dịch trở nên mạnh hơn, có thể có một số tình trạng gia tăng đáp ứng miễn dịch đối với những tác nhân nhiễm bệnh có từ trước.
• Các vấn đề về xương, bao gồm đau xương, mềm xương, loãng xương, dẫn tới gãy xương.

Cung cấp thông tin cho cán bộ y tế nếu gặp bất cứ tác dụng không mong muôn nào ảnh hưởng tới bạn hoặc không chấm dứt.

Trên đây không phải tất cả tác dụng không mong muốn của tenofovir DF. Để hiểu rõ hơn về các tác dụng không mong muốn của tenofovir DF, đọc trên nhãn thuốc hoặc thảo luận với dược sĩ hoặc các nhân viên y tế.

Bạn có thể cung cấp các tác dụng phụ gặp phải với FDA hoặc online.

Bảo quản thuốc tenofovir thế nào?

Giữ ở nhiệt độ phòng 20-25 độ C
Giữ thuốc trong bao gói sản phẩm vào giữ bao gói kín
Không dùng tenofovir DF nếu niêm phong của hộp bao gói bị mở/rách hoặc không có niêm phong.
Hủy bỏ/Vứt bỏ tenofovir nếu không còn sử dụng hoặc sản phẩm hết hạn theo hướng dẫn của FDA về việc tiêu hủy thuốc không sử dụng an toàn ( FDA guidelines on how to safely dispose of unused medicine.)
Để tenofovir DF và các thuốc khác xa khỏi tầm tay trẻ em
Tra cứu thêm thông tin về tenofovir DF
Thông tin thêm về tenofovir DF luôn có thể tra cứu
Nhãn thuốc tenofovir DF, mục thông tin cho bệnh nhân, cung cấp các thông tin cho bệnh nhân sử dụng tenofovir DF.
Những khuyến nghị trong sử dụng tenofovir DF ở người bệnh HIV và HBV, theo hướng dẫn phòng và điều trị HIV ở người trưởng thành, được soạn bởi trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) và Viện y tế quốc gia Hoa Kỳ (NIH) và hội y học HIV thuộc hiệp hội bệnh truyền nhiễm Hoa Kỳ.
Các nghiên cứu liên quan tới tenofovir DF từ cơ sở dữ liệu tóm tắt các nghiên cứu của ClinicalTrials.gov
Danh sách các thuốc điều trị HIV được FDA phê duyệt, từ AIDS info.
Thông tin về đơn vị sản xuất
Gilead Sciences, Inc.
sdt: 800-445-3235
đt tư vấn: 800-226-2056
Dựa trên thông tin được FDA phê duyệt: dạng bột, dạng viên nén bao phim.

Tài liệu tham khảo

Tenofovir Disoproxil Fumarate trên Aids info Link: https://aidsinfo.nih.gov/drugs/290/tenofovir-disoproxil-fumarate/0/patient

Tác giả: Dược sĩ Lê Đình Hải – Dược sĩ đại học Dược Hà Nội.