Hiện nay lý thuyết chính chi phối suy nghĩ của chúng ta về Schizophrenia là gì ?

Trước hết cảm ơn đồng nghiệp đã đặt vấn đề với câu câu hỏi này: ” Hiện nay lý thuyết chính chi phối suy nghĩ của chúng ta về Schizophrenia là gì ?”. 

Cần phải khẳng định chúng ta chẳng có lý thuyết nào của căn bệnh Schizophrenia quái ác này, tuy nhiên cho đến nay chỉ có 2 giả thuyết 1. Sự quá hoạt của hệ thống dopaminergic đã thống trị từ 50 năm qua. 2. Giả thuyết về hệ thống Glutamatergic xuất hiện khoảng 25 năm vừa qua. Đồng nghiệp có thể tham khảo ý kiến từ những nhà tâm thần học lâm sàng xem sao, tôi chỉ trình bày trên quan điểm pharmacology.

Thoạt đầu một phát hiện ngẫu nhiên cho thấy dẫn xuất của phenothiazine là chlorpromazine có thể làm giảm các triệu chứng được gọi là positive symtoms như hallucination mặc dù chlorpromazine được tổng hợp với chức năng antihistaminic, mãi đến thập niên 70 khi người ta đã xác dịnh các lộ trình tín hiệu dopaminergic ở não và đồng thời với sự tổng hợp haloperidol người ta mới thấy sáng tỏ vai trò antipsychotic của 2 thuốc này h1 đó là lý do 2 thuốc đầu tiên này được gọi là thuốc trị tâm thần thế hệ 1. cách đây hơn 30 năm người ta dần dần hiểu rõ hơn về hệ thống glutamatergic h2 người ta mới thấy là chính thụ thể NMDA của glutamate mới là yếu tố điều biến hoạt động của thụ thể dopaminergic D1 & D5 h3 (D1&D5 là thụ thể kích thích của dopamine), hơn nữa NMDA dưới sự kích hoạt của D1 còn gây phóng thích GABA tại những FS interneuron (fast spiking interneuron) và vai trò của thụ thể GABAA bắt đầu được chú ý h4. Thụ thể NMDA h5 cho thấy glycine vốn là aminoacid hoạt động như một neurotransmitter cũng có vai trò điều biến hoạt động của NMDA. Mặt khác NMDA còn bị kích hoạt bởi thụ thể AMPA của glutamate h6 chú ý là aniracetam một đồng phân quang học của piracetam cũng có vai trò gián tiếp với NMDA. Giả thuyết Glutamatergic nới rộng bình diện của Schizophrenia liên quan đến nhiều neurotransmitters khác hơn là dopamine, thời gian tới có thể bạn sẽ thấy một loạt những thuốc chống loạn thần mới cơ chế tác động không phải là trên dopamine mà trên thụ thể glutamate, glycine, GABA-ergic và cả những dẫn chất khác của aniracetam chẳng có gì lạ cả. Cảm ơn bạn đã quan tâm đến công việc tôi làm đó là một lãnh vực chán ngắt và chả ai thèm làm cả đó lá pharmacology.