Y tế - Sức Khỏe
Case lâm sàng: Tiêu cơ vân do sử dụng đồng thời statin và danazol
Th3
Trong bài viết này, các tác giả báo cáo một trường hợp tiêu cơ vân cấp và suy thận cấp do sử dụng đồng thời simvastatin và danazol.
Một phụ nữ 65 tuổi với bệnh nền là đái tháo đường type 2, tăng lipid máu và giảm tiểu cầu miễn dịch mạn tính đến gặp bác sĩ vì 2 tuần trước đó cảm thấy khó chịu toàn thân và đau cơ. Không ghi nhận chấn thương mới, ban ngoài da hay loét niêm mạc. Không có bằng chứng nào cho thấy nhiễm trùng trong thời gian gần đó. Rất nhanh sau khi khởi phát đau cơ, bệnh nhân giảm số lượng nước tiểu và màu sắc nước tiểu rất sậm. Không có triệu chứng nào khác ở đường tiết niệu. Các thuốc bệnh nhân thường dùng bao gồm prednisolone 5 mg/ngày, danazol 200 mg 2 lần/ngày, simvastatin 40 mg vào buổi tối, metformin 1,000 mg 3 lần/ngày, và insulin nguồn gốc từ người (30 insulin hòa tan : 70 percent insulin isophane) 34 đơn vị vào buổi sáng và 10 đơn vị vào buổi tối.
Thăm khám thấy mất nước nhẹ. Bệnh nhân không sốt, mạch 110 lần/phút, huyết áp 120/60 mmHg. Khám tim mạch, hô hấp, bụng không phát hiện gì đặc biệt. Tức nhẹ đùi 2 bên, không có ban ngoài da hoặc sưng khớp. Xét nghiệm máu lúc vào viện: ure 23,6 mmol/L, creatinine 465 µmol/L, kali 7,0 mmol/L, calci 2,05 mmol/L, phosphate 2,9 mmol/L, alanine transaminase (ALT) 538 IU/L, và creatine phosphokinase (CK) 131,000 IU/L. Số lượng tiểu cầu là 78 x 10^9/L (tương tự mức độ bình thường của bệnh nhân). Nồng độ hemoglobin, số lượng bạch cầu, xét nghiệm đông máu, nồng độ phosphatase kiềm và bilirubin đều bình thường. Tổng phân tích nước tiểu thấy hồng cầu niệu dương tính mạnh, trong khi soi tươi nước tiểu lại không thấy hồng cầu. Chẩn đoán suy thận cấp thứ phát do tiêu cơ vân nặng được đặt ra. Lọc máu cấp cứu được tiến hành do kali máu tăng cao.
Myoglobin niệu sau đó được xác nhận là dương tính. Các kháng thể kháng nhân (ANA) và kháng thể kháng kháng nguyên nhân hòa tan (ENA) đều âm tính. Chức năng tuyến giáp bình thường. Không tiến hành sinh thiết thận vì giảm tiểu cầu kéo dài. Khi được hỏi kĩ hơn, bệnh nhân cho biết mình đã tuân thủ kém việc điều trị bằng simvastatin và danazol. Tuy nhiên, sau khi được giáo dục lặp lại nhiều lần, khoảng thời gian gần đó bà bắt đầu thường xuyên sử dụng cả 2 thuốc này.
Chẩn đoán tiêu cơ vân do statin, sử dụng đồng thời với danazol, được đặt ra, và cả 2 thuốc đều được ngừng ngay lập tức. Triệu chứng đau cơ thoái lui nhanh chóng, nhưng bệnh nhân vẫn phải lọc máu trong vòng 4 tuần. Số lượng nước tiểu và chức năng thận dần dần cải thiện, và bệnh nhân ra viện 6 tuần sau lần khám đầu tiên. Khi khám lại 8 tuần sau khi ra viện, bệnh nhân hoàn toàn khỏe mạnh mà không còn bất kì cơn đau cơ hay yếu cơ tồn dư nào. Giá trị creatinine huyết thanh mới nhất là 120 µmol/L.
