Yến sào vốn được biết đến là 1 loại thực phẩm với mức giá rất cao và có nhiều dưỡng chất dồi dào cực kì tốt cho cơ thể. Tuy nhiên, hiện nay thị trường yến sào khá tràn lan, gây không ít khó khăn cho người tiêu dùng khi chọn mua yến thật. Vậy làm thế nào để phân biệt yến sào thật, yến sào có chất lượng?
Các loại yến sào trên thị trường
Yến sào là một nguồn dinh dưỡng giàu và có lợi cho sức khỏe được nhiều người thưởng thức hoặc dùng làm quà tặng. Yến sào đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao sức khỏe cho xương, não bộ, cải thiện hệ tiêu hóa, hỗ trợ chữa viêm phế quản mạn, lao phổi và tăng cường hệ miễn dịch.
Hiện nay, trên thị trường có 3 loại tổ yến:
- Yến tự nhiên (yến đảo): Loại tổ yến này được đánh giá có giá trị cao nhất so với các loại khác bởi sản lượng ít và quá trình khai thác yến đảo rất nguy hiểm.
- Yến nhà: Được nuôi bởi các nhà đầu tư trong các nhà yến, chim yến được dẫn về sinh sống, xây tổ và thu hoạch. Mặc dù được gọi là yến nuôi nhưng loại yến này ở Việt Nam vẫn giữ được tính hoang dã trong quá trình sống và xây tổ. Do đó, hàm lượng chất dinh dưỡng trong tổ yến này không kém so với yến đảo.
- Yến Giả: Đây là các sản phẩm tổ yến giả hoặc được pha trộn từ các chất như rong biển, Gelatin bì heo, da cá, nấm, tảo,… rất tinh vi. Việc sử dụng những sản phẩm tổ yến giả này có thể gây nguy hiểm cho người tiêu dùng.
Chi tiết 10 cách phân biệt yến sào thật – giả
Để phân biệt được yến sào thật hay giả, bạn có thể chọn một trong những phương pháp dưới đây:
Phân biệt yến sào thật giả qua hình dáng, kết cấu của sản phẩm
Đặc trưng nổi bật của tổ yến thật đó là sự chồng chéo, gắn liền nhau của nhiều lớp sợi trông như xơ mướp, các sợi yến đan xen vào nhau có thể tạo thành hình vòng cung.
Trong khi đó, tổ yến giả được làm từ hỗn hợp đường và tinh bột, vì vậy sợi yến trông không tự nhiên và không chân thực. Các sợi yến giả được đan xen vào nhau chặt chẽ và mềm mịn hơn rất nhiều so với tổ yến thật.
Nếm thử và kiểm tra vị ngọt của yến sào
Đây là cách thông dụng, dễ dàng nhất để kiểm tra yến sào là thật hay giả. Cách làm rất đơn giản, bạn chỉ cần lấy 1 sợi yến nhỏ rồi tiến hành nếm thử.
Nếu sợi yến không quá ngọt, cảm giác vị như lòng trắng trứng thì đó là yến thật. Nếu yến sào có vị ngọt thì chắc chắn đây là yến kém chất lượng đã được trộn đường vào để tạo độ kết dính.
Soi tổ yến dưới ánh nắng mặt trời
Yến sào thật trước ánh sáng mặt trời, bạn sẽ thấy sợi yến có màu trắng đục và ánh sáng xuyên qua được. Còn đối với yến sào giả khi đưa ra trước ánh sáng, sợi yến sẽ có hiện tượng phản quang và có màu trắng trong suốt.
Phân biệt yến sào thật giả bằng phương pháp dùng lửa đốt
Để phân biệt tổ yến thật và giả, bạn có thể áp dụng một phương pháp đơn giản. Hãy lấy một ít tổ yến và đốt nó bằng lửa. Nếu tổ yến là thật, nó sẽ cháy một cách tự nhiên, không có tia lửa hay bụi than bắn ra trong quá trình cháy. Tuy nhiên, nếu đó là tổ yến giả, khi đốt sẽ xuất hiện tia lửa, bụi than và mùi khét khó chịu.
Kiểm tra độ đàn hồi của sợi yến
Bạn có thể kiểm tra yến sào thật giả bằng cách bóp nhẹ tổ yến. Đối với yến thật, khi cầm lên sẽ cảm thấy yến có độ giòn đồng thời rất dễ vỡ. Còn với yến giả do đã được trộn lẫn các phụ gia nên khi để lâu ngoài không khí thường mềm hơn và có độ đàn hồi.
Ngâm yến với nước sạch để phân biệt thật-giả
Một cách dễ dàng khác để xác định yến thật – giả với độ chính xác cao đó là tiến hành ngâm tổ yến với nước sạch. Sau khi ngâm khoảng 30 phút, yến thật sẽ dần nở ra và vẫn giữ được màu sắc như ban đầu, không hề bị đổi màu, ngửi có mùi tanh đặc trưng như lòng trắng trứng và hơi mốc nhẹ. Đối với yến sào giả sẽ bị hòa tan vào trong nước, đồng thời chuyển sang màu sắc khác kèm theo tỏa ra mùi hôi lạ từ các chất phụ gia.
Kiểm tra yến sào bằng cách đem chưng cách thủy
Chưng cách thủy phương pháp để phân biệt một cách rõ ràng nhất yến sào thật – giả. Với cách này bạn không cần sử dụng quá nhiều mà chỉ cần lấy 1 lượng vừa đủ để thử.
- Yến sào thật: sau khi chưng khoảng 3 – 5 phút sẽ thấy sợi yến nở to và trong hơn nhưng vẫn giữ nguyên được sợi yến như ban đầu, không tan, không nhão.
- Yến sào giả: sau khi đem chưng cách thủy tầm 2-3 phút thì yến sẽ nhão, sợi yến tan hoàn toàn hoặc đông lại thành từng mảng như rau câu kèm theo màu nước yến bị đục.
Nhận biết qua độ nở của yến
Bạn có thể nhận biết chất lượng của tổ yến dựa trên khả năng nở của nó. Trung bình, tổ yến thật sẽ nở gấp 6 lần khi được ngâm trong nước. Khi chưng từ 30 đến 40 phút sau khi nở, sợi yến thật không bao giờ bị tan mất.
Ngược lại, tổ yến giả, sau khi được xử lý, sẽ chỉ nở rất ít do đã bao phủ bởi các tạp chất nên bị chai sần và không thể nở.
Sử dụng thuốc Luigon/ dung dịch iot (loại thuốc đặc trưng để xác định tinh bột) để phân biệt yến sào thật – giả
Dùng thuốc nhỏ Luigon/dung dịch muối iot để xác định tinh bột cũng là một phương pháp thử độ thật hay giả của yến sào được nhiều người áp dụng. Cách làm rất đơn giản đó là bạn cho một lượng yến vào đun sôi trong nước sau đó nhỏ một lượng dung dịch muối iot hoặc dung dịch luigon vào:
- Yến sào thật: sẽ không có bất kỳ phản ứng hóa học nào xảy ra vì nguyên chất hoàn toàn 100%.
- Yến sào giả: nồi nước sẽ chuyển sang màu xanh do phản ứng của tinh bột với iot tạo thành.
Phân biệt yến sào thật – giả qua thời gian sử dụng
Cách phân biệt này đòi hỏi một thời gian dài mới có thể kiểm chứng được. Đối với dòng tổ yến thật, nó có khả năng được bảo quản lâu và không bao giờ thay đổi màu sắc hay biến dạng. Trái lại, dòng yến giả sau 3-6 tháng sẽ bị ẩm mốc và thay đổi màu sắc, thường là màu vàng, thậm chí yến có thể bị đổi sang màu đen vì ẩm mốc.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
- Chuyên gia Archive, Review of Scientific Research on Edible Bird’s Nest. Department of Applied Biology and Chemical Technology, The Hong Kong Polytechnic University. 2012. Truy cập ngày 07 tháng 07 năm 2023.
- Chuyên gia Madsc, Determination of Edible Bird’s Nest and Its Products by Gas Chromatography. Journal of Chromatographic Science, Vol. 38. 2000.Truy cập ngày 07 tháng 07 năm 2023.
- Dược sĩ Lưu Anh, Yến sào – dược phẩm hỗ trợ chữa viêm phế quản mạn, lao phổi, Truy cập ngày 07 tháng 07 năm 2023.